2. 3. Kesteler menen islew

Download 1,58 Mb. Pdf ko'rish
bet	70/140
Sana	18.05.2024
Hajmi	1,58 Mb.
	#241765

1 ... 66 67 68 69 70 71 72 73 ... 140

Bog'liq
Vaxabov X, Gaypova R, Tursinov M. Geografiyanı oqıtıw metodikası

9. 2. 3. Kesteler menen islew
Ekonomikalıq h’a’m sotsiallıq geografiya sabaqlarında ko’binese sanlar
belgili bir ko’rsetkishler boyınsha toparlastırılg’an boladı. Bunday toparlastırılg’an
sanlar jıyındısına kesteler dep ataladı. Kesteler mektep geografiyasının’ barlıq
kurslarında paydalanıladı. Ta’biyiy geografiyada ko’binese to’mendegi kesteler
qollanıladı:
-Jer ju’zindegi qurg’aqlıq h’a’m suwlardın’ bo’liniwi;
-Materikler olardag’ı da’ryalar, atawlar, shoqqılar h’a’m t.b.kesteler;
-Klimat ko’rsetkishleri kesteleri h’a’m t.b.
Ekonomikalıq h’a’m sotsiallıq geografiya kurslarında to’mendegi bag’dar
boyınsha kestelerden paydalanıladı: Ma’mleketler toparları boyınsha; xalıq h’a’m
onın’ ko’rsetkishleri; ta’biyiy resurslar; sanaat tarmaqları; awıl xojalıg’ının’ islep
shıg’arıw ko’rsetkishleri; transport h’a’m xalıq aralıq ekonomikalıq baylanıslar
ko’rsetkishleri;
Geografiya ta’liminde kesteler to’mendegi toparlarg’a bo’linedi:
A’piwayı, toparlastırılg’an, kombinatsion h’a’m basqa kesteler.
A’piwayı kestelerde xalıq xojalıg’ı tarmaqların rejelestiriw ushın tiykar
bolatug’ın statistikalıq mag’lıwmatlar na’tiyjeleri belgili bir sistemag’a salınadı.
Bunday kestelerge oraylıq statistikalıq sho’lkemi ta’repinen shıg’arılatug’ın
statistikalıq toplamlar kiredi. Maselen: kestelerden O’zbekstan ekonomikalıq
sotsiallıq geografiyası kursın u’yreniwde, h’a’r bir wa’layattın’ xojalıg’ının’
rawajlanıwın u’yreniwde ken’ paydalanıladı.
Toparlastırılg’an kestelerde statistikalıq mag’lıwmatlar belgili bir
ko’rsetkishler boyınsha toparlastırıladı. Ma’selen: xalıqtı to’mendegi toparlarg’a
bo’lip ko’rsetiw mu’mkin: qala h’a’m awıl xalqı, erler h’a’m h’ayallar, miynet
jasına shekemgiler, miynet jasındag’ılar h’a’m t.b.
Kombinatsion kesteler ju’da quramalı bolıp mektep sabaqlıqlarında az
gezlesedi. Kombinatsion kestelerde toparlastırılg’an kestelerdi salıstırıwg’a imkan
beredi.
Sabaqlıqta keltirilgen kestelerdegi statistikalıq ko’rsetkishlerdi analizlewge
kirisiwden aldın oqıwshılarg’a analizdin’ maqsetin tu’sindiriw kerek. Kestelerdi
analiz etiw sabaq uaqtında a’melge asırılıwı kerek. Olardı analizlewdi wazıypa
sıpatında bermew kerek, sebebi kesteler boyınsha tu’sinbewshilikler tuwılıwı
mu’mkin.
Mektep geografiyası kurslarında waqıyalardı statistikalıq analizden aldın
olardı da’liyiylep beriw kerek. Ma’selen: klimatqa baylanıslı statistikalıq

105
mag’lıwmatlardı analiz etiwden aldın klimat payda etiwshi faktorlar h’aqqında
teoriyalıq bilimler berip o’tiw kerek.
Kestelerdi analiz etiwde statistikalıq ko’rsetkishlerdi salıstırıw ekonomikalıq
geografiya sabaqlarında u’lken a’h’miyetke iye.

Download 1,58 Mb.

1 ... 66 67 68 69 70 71 72 73 ... 140

Download 1,58 Mb.

Pdf ko'rish