22
Bob boyicha xulosalar
Biz mazkur "Tilshunoslikda matnning o'rganilishi muammosi" deb
nomlangan I bob bo'yicha fikrlarimizni umumlashtirgan holda quyidagi
xulosalarga keldik:
1. Bugungi kunda jahon tilshunosligida matn
va uning lisoniy tabiatini
o'rganishga qaratilgan tadqiqotlar XX asr oxirlaridan amalga oshirila boshlandi.
XX asrning 2-yarmida tilshunoslikda yangi yo nalish - "Matn tilshunosligi" paydo
boldi.
2. Hozirgi paytga kelib, o'zbek tilshunosligida
matn muammolarini tadqiq
etishda salmoqli yutuqlarga erishildi hamda lingvistikada "Matn tilshunosligi"
yo'nalishining mavqeyi yanada mustahkamlandi.
3. Badiiy matn ham shaklan, ham mazmunan mutlaqo o'ziga xos bo'lgan
murakkab va serqatlam estetik butunlikdir.
4. Badiiy matnning til xusuiyatlari tekshirilayotganida
undagi har bir
hodisaga makon va zamon birligi tushunchasini hisobga olib yondashish kerak.
5. Gender tushunchasi erkak va ayol o'rtasida nafaqat biologik farqni,
balki
jamiyatning jinsiy taqsimotida ijtimoiy va madaniy tavsiflarni toliq qamrab oladi.
Erkak va ayollarga tegishli ijtimoiy bog'liqlik, xulq-atvor va o'ziga xos
stereotiplarda ifodalanadi.
6. Inson jinsda nafaqat fiziologik jihatdan farqlanadi, balki uning atrofidagilar
bilan muomalasi, nutqi, va, hatto, dunyoqarashida
ham jinsdagi o
'
ziga xos, farqli
yoki mushtarak jihatlar namoyon bo'ladi. Ularni
ilmiy tadqiq qilish gender
tilshunosligining yanada boyishi va rivojlanishiga xizmat qiladi.
7. XX asrning 90-yillariga kelib dunyo tilshunosligida gender
tilshunosligi borasida izlanishlar olib borish qizg'in tus oldi.
