Dars maqsadlarni belgilash bo‘yicha yo‘riqlar

Download 193,58 Kb. Pdf ko'rish
bet	9/11
Sana	23.11.2023
Hajmi	193,58 Kb.
	#104163

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Bog'liq
Vt916MTYscZ31W81F487CVjnx6q5OYe1BeSO6wYn

Dars maqsadlarni belgilash bo‘yicha yo‘riqlar
Dars maqsadlari – o‘rganish jarayoni natijalarining o‘quvchilar faoliyatiga
nisbatan ifodasida namoyon bo‘ladi.
Maqsadlar aniq (konkret), korrekt va erishib bo‘ladigan tarzda ifodalanishi
zarur.
Maqsadning aniqligi deganda umumiy tarzda ifodalashdan qochib, o‘quv
maqsadini aniq va ravshan tavsuflash tushuniladi. Dars maqsadini aniqlashtirib
kirgan o‘qituvchi, unga erishish uchun maqsadli o‘quv jarayonini tashkil qilib ko‘p
narsaga erishadi. Mavhum, umumiy tavsiflangan maqsadlar esa o‘qituvchining
dars davomidagi hatti-harakarlariga yo‘naltiruvchi kuch bermaydi. Natijada dars
natijasi kutilgandek bo‘lmasligi mumkin.
Maqsadning korrektligi deganda, maqsadning ifodasi haqiqatdan ham
kutilayotgan natijaga qaratilganligini ya’ni uning to‘g‘ri ifodalanganligini
aniqlaydi.
Maqsadlar vaqt, qanday o‘quv materialini qamrab olganligi va
o‘quvchilarning o‘zlashtirish imkoniyatlari hamda shart-sharoitlardan kelib chiqib,
erishib bo‘ladigan qilib belgilanishi muhim ahamiyat kasb etadi.
Yuqorida ta’kidlangandek, maqsadlar o‘quvchilar faoliyatiga nisbatan
ifodalanishi kerak. Aksariyat hollarda, o‘qituvchilar dars maqsadlarini o‘z
faoliyatlariga nisbatan (mavzuni bayon qilish, tushuntirish, teoremani isbotlab
berish, tipik misollarni ishlab berish tarzida) belgilashadi.
Ta’lim jarayoni natijasi o‘qituvchi bergan, tushuntirgan o‘quv materiallari
bilan emas, balki o‘quvchilar qabul qiligan, o‘zlashtirgan bilim va ko‘nikmalar
bilan o‘lchanishini hisobga olsak, maqsadlarni yuqoridagi kabi belgilash -
ma’nosiz ekanligi kelib chiqadi. Bu holda, dars oxirida o‘qituvchi dars maqsadiga
erishdim, chunki mavzuni tushuntirib berdimku, deb iddao qilishi mumkin bo‘lib
qoladi. Shu bois, darsning maqsadlari bevosita o‘quvchining o‘rganish faoliyati,
hatti-harakatlari natijasiga nisbatan belgilanishi mantiqan to‘g‘ri bo‘ladi.
Misol tariqasida, quyidagi maqsadni tahlil qilaylik: “Pifagor teoremasining
mohiyatini tushuntirib berish”. Bu maqsad o‘qituvchi faoliyatiga qaratilgan bo‘lib,
u noto‘g‘ri ifodalangan. Keling shu maqsadni tuzataylik. Uni ikkita kichik

maqsadchalar ko‘rinishida qayta tavsiflash va aniqlashtirish mumkin: 1. “Pifagor
teoremasini bilish”; 2. “Pifagor teoremasini sodda misolda qo‘llay olish”.
Maqsadning bunday aniqlashtirilishi o‘quv natijalari haqidagi umumiy
tasavvurdan ma’lum bir etalonga, o‘quvchi tomonidan erishilishi lozim bo‘lgan
mezonga o‘tishga yordam beradi.
Dars maqsadlarini belgilash texnologiyasining tavsifi – bilim, ko‘nikma,
malaka, ijodiy faoliyat tajribasini rivojlantirishning mumkin bo‘lgan o‘zlashtirish
darajalariga bog‘liqliklarisiz to‘liq bo‘lmaydi.

Download 193,58 Kb.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Download 193,58 Kb.

Pdf ko'rish