100
5.4. O’zbekiston Respublikasi iqtisodiyotiga TMKlarni jalb qilish
siyosati
Jahon tajribasining ko’rsatishicha, transmilliy korporatsiyalar (TMK)
mamlakatlar iqtisodiyotini rivojlantirishda yuksak ahamiyat kasb etadi.
Shuning uchun TMKlarning, shuningdek, chet el investorlarining
rivojlanayotgan davlatlar iqtisodiyotiga kirib kelishi ob’yektiv
zarurat
hisoblanadi.
Hozirgi vaqtda TMKlar investorlarini jalb qilish iqtisodiyotda
tarkibiy o’zgarishlarni amalga oshirish
va uni modernizatsiya qilish,
korxonalarni zamonaviy texnika bilan qayta jihozlash hamda raqobatdosh
mahsulot ishlab chiqarishda muhim omildir. Muhtaram Prezidentimiz ham
o’z ma’ruzalarida chet el investitsiyalarini
keng jalb qilish, xorijiy
investorlar uchun yanada qulay sharoitlar yaratish hal qiluvchi ahamiyatga
ega bo’lgan muhim ustuvor yo’nalish ekanligini qayd etib o’tdilar.
1
Xorijiy investitsiyalarni jalb etmay, ayniqsa, yetakchi tarmoqlarda
chet el investitsiyalari ishtirokini kengaytirmay turib, iqtisodiyotda tarkibiy
o’zgarishlarni amalga oshirish va uni modernizatsiya qilish, korxonalarni
zamonaviy texnika bilan qayta jihozlash hamda raqobatdosh mahsulot
ishlab chiqarishni yo’lga qo’yish mumkin emas. Mamlakatimiz
iqtisodiyotiga xorijiy investitsiyalarning jalb
etilishi uning iqtisodiy
imkoniyatlarining kengayishini tezlashtirib, barcha sohalarda ichki
imkoniyat va rezervlarni ishga solish,
yangi texnika va texnologiyani,
eksportbop tovarlarni o’zlashtirish, ularni ishlab chiqarishni yo’lga qo’yish
orqali davlatimiz iqtisodiy qudratini ta’minlashda muhim ahamiyat kasb
etadi.
Milliy iqtisodiyotni rivojlantirishda xorijiy investitsiyalarning
ahamiyati nihoyatda katta bo’lib, u quyidagilar bilan izohlanadi:
- birinchidan, xorijiy investitsiyalar ishlab
chiqarishga zamonaviy
texnika va texnologiyalarni joriy etib, eksportga mo’ljallangan
mahsulotlarni ishlab chiqarishni rivojlantiradi;
- ikkinchidan, import o’rnini bosuvchi tovar ishlab chiqarishni yo’lga
qo’yish va buning uchun xorijiy investitsiyalarni iqtisodiyotning ustuvor
sohalariga yo’naltirish va pirovardida aholining me’yordagi turmush
darajasini ta’minlash imkonini yaratadi;
1
И.А.Каримов. “Барча режа ва дастурларимиз ватанимиз тараққиётини юксалтириш, халқимиз фаровонлигини
оширишга хизмат қилади” //Халқ сўзи, 2011 йил 22 январь.
101
-
uchinchidan, kichik biznesni rivojlantirish va qishloq xo’jaligi
ishlab chiqarishini kengaytirish orqali o’sib borayotgan aholini ish joylari
bilan ta’minlaydi;
- to’rtinchidan,
korxonalarning
eskirgan
ishlab
chiqarish
quvvatlarini, moddiy-texnik bazasini yangilaydi va texnik qayta
qurollantiradi.
Mamlakatimizda xorijiy investorlar uchun yaratilgan qulay shart-
sharoitlar tufayli iqtisodiyotimizga chet el investitsiyalarini jalb qilish
hajmi yildan-yilga ortib bormoqda. 5.2-jadvalda
mamlakatimizga jalb
qilingan xorijiy investitsiyalar, shuningdek, to’g’ridan-to’g’ri kiritilgan
investitsiyalarning yillar bo’yicha o’zgarish sur’ati keltirilgan.
