99
tug’dirmaydigan tayyor mahsulotlar, texnologiyalar eksporti, shuningdek
milliy kompaniyalar sotish bozorlarini kengaytiruvchi kapital olib
chiqilishi odatda davlat tomonidan rag’batlantiriladi.
b)
mashina
va
uskunalar,
komplektlovchi
mahsulotlar
va
yarimfabrikatlar eksporti mamlakat iqtisodiyotiga foyda yoki zarar
keltirishiga qarab davlat tomonidan rag’batlantiriladi yoki cheklanadi. Bu
yerda barcha narsa bu mahsulotlar va yarimfabrikatlar milliy korxonalarga
yetarliligiga
va
ularning
xorijga
chiqarilishi
milliy
korxonalar
raqobatchilarini jahon bozorida mustahkamlanishiga olib kelmasligiga
bog’liq.
Jahon bozorida milliy korxonalar ahvolini yomonlashtiruvchi
texnologiyalar eksporti davlat tomonidan cheklanadi. Shu bilan birga
milliy korxonalarni yoqilg’i-xomashyo resurslari bilan ta’minlovchi
kapital chiqarilishini davlat rag’batlantiradi.
v) qabul qiluvchi mamlakatda ishlab chiqarish samaradorligini
oshirishga va ishlab chiqarish harajatlarini pasaytirishga ko’maklashuvchi
kapital chiqarilishi investor davlati iqtisodiyotiga ma’lum foyda keltirsa
ushbu davlat tomonidan rag’batlantiriladi. Agar kapital chiqarilishi milliy
korxonalar raqobatchilarini jahon bozoridagi ahvolini yaxshilasa, investor
mamlakatida ishchi joylari sonini qisqartirsa davlat kapital chiqarilishini
cheklaydi.
2. Mamlakatga olib kirish holatida:
a) murakkab bo’lmagan standart tayyor mahsulotlar, ularni tayyorlash
uchun texnologiyalar hamda ularni xorijiy kompaniyalar firma belgisi
bilan ishlab chiqarish va sotish huquqi importi investor sotish bozorini
kengaytirishga mo’ljallangan kapital olib kirish kabi davlat tomonidan
rag’batlantirilmaydi;
b) mahalliy xomashyo resurslarini ishlab chiqish va ulardan
foydalanish bilan bog’liq mashina va uskunalar, butlovchi mahsulotlar,
yarimfabrikatlar, ularni ishlab chiqarish texnologiyalari, kapital importi
davlat tomonidan rag’batlantiriladi;
v) xorijiy firma filiallarida ishlab chiqarish samaradorligini oshiruvchi
va uning harajatlarini kamaytiruvchi bevosita xorijiy investitsiyalar bu
firmalar mahsuloti milliy korxonalar raqobatbardoshligi darajasini
pasaytirmagan holda davlat tomonidan rag’batlantiriladi. Aks holda davlat
bunday yo’nalishdagi BXIlarni cheklaydi.
