149
vaziyatlar mavjud. Bundan tashqari mahalliy rahbarlar uzoq muddatli
loyihalarga yo’nalgan bo’ladi, muxojirlar esa ko’pincha korporatsiyaning
uzoq muddatli loyihalariga zid ravishda qisqa muddatli maqsadlarni
ko’zlaydi.
Mahalliy kadrlar mintaqaviy ishlab chiqarish sharoitlari, milliy
iste’molchilar talabi xususiyatlarini yaxshiroq biladi va ba’zan hukumat
doiralari bevosita aloqalarga ega bo’ladilar. Mahalliy mutaxassislardan
foydalanish qabul qiluvchi mamlakat fuqarolariga ularning davlat
manfaatlariga xizmat qiluvchi xorijiy korporatsiyalar bilan hamkorlik
qilish imkoniyati mavjudligini ko’rsatadi. Bundan tashqari mahalliy
fuqarolarni yollash qabul qiluvchi mamlakat hukumati tomonidan qo’llab-
quvvatlanadi va rag’batlantiriladi.
Muxojirlarning xizmatidan foydalanish ularning texnik bilimi,
boshqaruv tajribasini mahalliy xodimlarga o’rgatish qobiliyati va bosh
kompaniya tomonidan xorijiy filial faoliyatini qat’iy nazorat qilishga
asoslanadi. Shu bilan bir vaqtda ulardan foydalanish kompaniyaga
qimmatga tushadi.
Kolumbiya universiteti olimlari o’tkazgan tadqiqot natijalari ham
shuni ko’rsatdi, chunki mahalliy mutaxassislarning ish xaqi, ularning uy-
joy harajatlari, ular ma’muriy xonalar va transport harajatlari bosh
kompaniya mutaxassislariga nisbatan kamroq. Masalan, Malayziyada
xorijiy filialni AQShdan yuborilgan boshqaruvchisini ta’minlash qiymati
amerika TMKsi uchun yiliga 200 ming dollarga teng, mahalliy
boshqaruvchi yollanganda esa 20 ming dollarga teng bo’ladi.
