|
“Yashil iqtisodiyot sari: nazariy va amaliy yondashuvlar tahlili”
Pdf ko'rish
|
| bet | 108/520 | | Sana | 16.05.2024 | | Hajmi | 8,74 Mb. | | #237908 |
Bog'liq 03 04 2024 Yashil iqtisodiyot sari anjuman materiallari to\'plami“Yashil iqtisodiyot sari: nazariy va amaliy yondashuvlar tahlili”
mavzusidagi xalqaro ilmiy-amaliy anjuman
111
resurslardan
beqaror
foydalanish
ularning
kamayishiga,
atrof-muhitning
ifloslanishiga va biologik xilma-xillikning yoʻqolishiga olib keladi. Yashil
iqtisodiyot resurslardan samarali va oqilona foydalanish, ekotizimlarni saqlash va
tiklash, ularning kelajak avlodlar uchun mavjudligini ta’minlashga yordam beradi.
Uchinchi omil boʻlib, iqtisodiy barqarorlik va ish oʻrinlarini yaratish asosiy
omil sifatida yashil iqtisodiyotga oʻtish innovatsiyalarni ragʻbatlantiradi va iqtisodiy
oʻsish va rivojlanish uchun yangi imkoniyatlar yaratadi. Qayta tiklanadigan energiya
manbalari, energiya tejaydigan texnologiyalar, barqaror qishloq xoʻjaligi va boshqa
yashil tarmoqlar iqtisodiy barqarorlik va qashshoqlikni kamaytirishga hissa qoʻshib,
ish oʻrinlarini yaratadi.Toʻrtinchidan, salomatlik va hayot sifatini yaxshilash omili
boʻlib, havo, suv va tuproqning ifloslanishi odamlar salomatligiga salbiy ta’sir
koʻrsatib, turli kasalliklar xavfini oshiradi. Yashil iqtisodiyot ifloslantiruvchi
moddalarning emissiyasini cheklash orqali atrof-muhit sifatini va natijada aholi
salomatligi va farovonligini yaxshilashga yordam beradi. Beshinchidan, energiya
xavfsizligini takomillashtirish boʻlib, qazib olinadigan yoqilgʻiga qaramlik
mamlakatlarni energiya narxlarining oʻzgarishi va siyosiy beqarorlikdan himoyasiz
qoldiradi. Qayta tiklanadigan energiya manbalarini rivojlantirishga qaratilgan yashil
iqtisodiyot energiya xavfsizligini yaxshilaydi va importga qaramlikni kamaytiradi.
Oltinchidan, ijtimoiy inklyuziya va tenglik boʻlib, bu ham oʻznavbatida, yashil
iqtisodiyotga oʻtishda adolatli taqsimot jarayoni uchun imkoniyatlar yaratadi,
shuningdek, resurslar va imtiyozlarni almashish, har bir kishi iqtisodiy imkoniyatlar
va ijtimoiy imtiyozlarga ega boʻlgan inklyuziv jamiyatlar rivojlanishini qoʻllab-
quvvatlaydi. Bu, ayniqsa, koʻplab jamoalar tabiiy resurslarga bevosita bogʻliq
boʻlgan va iqlim oʻzgarishi ta’siriga bardoshi kam boʻlgan rivojlanayotgan
mamlakatlarda tengsizlikka qarshi kurashish va teng imkoniyatlarni ta’minlash
uchun juda muhimdir. Yashil iqtisodiyotga oʻtish mamlakatlarni bilim, texnologiya
va moliyaviy resurslarni almashishga undaydi, bu esa BMT Barqaror rivojlanish
maqsadlariga erishishda global hamkorlikni mustahkamlashga yordam beradi.
Sakkizinchi omil bu iqlim oʻzgarishiga chidamlilikni shakllantirishni oʻz ichiga olib,
iqlim oʻzgarishiga moslashish va yumshatishni qamrab olgan yashil iqtisodiyot sa’y-
harakatlari jamiyatlar va iqtisodiyotlarning ekstremal ob-havo va tabiiy
sharoitlarning oʻzgarishiga chidamliligini oshiradi
141
. Bu iqtisodiy yoʻqotishlarni
kamaytirish va hayotni himoya qilishga yordam beradi. Va nihoyat toʻqqizinchi omil
bu barqaror rivojlanishni qoʻllab-quvvatlash omili boʻlib, yashil iqtisodiyotga oʻtish
barqaror rivojlanishning asosiy jihatini ta’kidlaydi, ya’ni, kelajak avlodlarning
bugungi kun ehtiyojlarini qondirishga intiladi. Bu iqtisodiy oʻsish, atrof-muhitni
muhofaza qilish va ijtimoiy farovonlik muvozanatini oʻz ichiga oladi.
Yashil iqtisodiyotga oʻtish va uglerod neytralligiga erishish uchun bir qator
chora-tadbirlarni amalga oshirish kerak, xususan:
-qazib olinadigan yoqilgʻiga qaramlikni kamaytirish uchun qayta tiklanadigan
energiya manbalariga (quyosh, shamol, gidroenergetika) sarmoya kiritish;
-sanoat, qurilish, transport va kundalik hayotda energiya samaradorligini
141
Aynaqulov M. A. Xudayberdiyev B.B. Motivatsiya samaradorlik garovi sifatida // Ilmiy axborotnoma jurnali.
Samarqand Davlat Universiteti. – 2020. – №. 2 (120
|
| |
