“Yashil iqtisodiyot sari: nazariy va amaliy yondashuvlar tahlili”
mavzusidagi xalqaro ilmiy-amaliy anjuman
41
quvvatlanishdan, shuningdek, chiqindilarni yigʻish va qayta ishlash tizimlarini
rivojlantirishdan tarkib topadi;
6. Ekotizimlarni muhofaza qilish va tiklash ham 2-10 yilni oʻz ichiga olib,
bunga qoʻriqxonalarni yaratish, oʻrmonlarni qayta tiklash dasturlari hamda biologik
xilma-xillik monitoringi, faol reabilitatsiya kabilar kiradi.
Yuqoridagi qayd etilganlarga tahliliy izoh beradugan boʻlsak, yashil
iqtisodiyotga oʻtish ishlab chiqarish sohasi va aholining iste’mol odatlaridagi
oʻzgarishlarni oʻz ichiga olgan murakkab jarayondir. Yashil iqtisodiyotning asosiy
maqsadi ekologik, iqtisodiy va ijtimoiy jihatlarni hisobga olgan holda barqaror
rivojlanishga erishishdir. Bu zararli chiqindilarni kamaytirish, resurslardan oqilona
foydalanish va hayot sifatini yaxshilashni oʻz ichiga oladi.
Muvaffaqiyatli oʻtish uchun tegishli qonunchilikni ishlab chiqish, toza
texnologiyalarga
xususiy
va
davlat
investitsiyalarining
jalb
qilinishini
ragʻbatlantirish, shuningdek, bu borada ta’lim va jamoatchilikni xabardor qilishni
oʻz ichiga olgan kompleks yondashuvni qoʻllash muhimdir. Ekologik muammolar
global xarakterga ega boʻlganligi sababli xalqaro hamkorlik va tajriba almashish
ham muhim rol oʻynaydi.
Yana shuni ta’kidlash kerakki, yashil iqtisodiyotga oʻtish yangi ish oʻrinlari va
imkoniyatlar manbai boʻlishi mumkin, xususan:
- qayta tiklanadigan energiya, toza transport va chiqindilarni boshqarish kabi
iqtisodiyotning innovatsion tarmoqlarini rivojlantirish orqali iqtisodiy oʻsishni
ragʻbatlantirish. Bu, oʻz navbatida, davlatdan ekologiya va barqaror rivojlanish
sohasidagi ta’lim dasturlari va ilmiy tadqiqotlarni faol qoʻllab-quvvatlashni talab
etadi;
- moliyaviy rejalashtirish va korporativ boshqaruvga ekologik xavf va
imkoniyatlarni integratsiyalash mexanizmlarini yaratish ham muhim ahamiyatga
ega. Bu korporativ barqarorlik hisoboti standartlarini ishlab chiqish, ekologik
soliqlar va imtiyozlarni joriy etish va yashil loyihalarga sarmoya kiritishni
ragʻbatlantirishni oʻz ichiga oladi;
- yashil iqtisodiyotga oʻtish ijtimoiy tengsizlikni kuchaytirmasligi uchun
ijtimoiy adolat masalalariga alohida e’tibor qaratish lozim. Bunga iqtisodiyotning
ekologik oʻzgarishi natijasida ish joylari tugatilishi mumkin boʻlgan ishchilarni
qoʻllab-quvvatlash va qayta tayyorlash dasturlarini ishlab chiqish, shuningdek,
aholining barcha qatlamlari uchun ekologik toza tovarlar va xizmatlar mavjudligi va
sifatini ta’minlash kiradi.
Umuman olganda, yashil iqtisodiyotga muvaffaqiyatli oʻtish uchun hukumat,
biznes va jamiyat tomonidan muvofiqlashtirilgan harakatlar, shuningdek, oʻzgarish
va kelajakka sarmoya kiritishga tayyorlik talab etiladi. Bu uzoq muddatli jarayon
boʻlib, katta miqdorda dastlabki investitsiyalarni talab qilishi mumkin, lekin oxir-
oqibat barqaror rivojlanish va hayot sifatini yaxshilashga hissa qoʻshadigan
iqtisodiy, ekologik va ijtimoiy foyda keltiradi.
