• § 8. DISPERS SISTEMALARNING OPTIK XOSSALARI Tayanch so‘z va iboralar
    		•

    Z. A. Sulaymonova, D. A. Hazratova, S. A. Karomatov kolloid kimyo




    Download 3,22 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet21/94
    Sana25.11.2023
    Hajmi3,22 Mb.
    #105433
    1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   94
    Bog'liq
    13243 2 9B900252011957A9E57AA7C4C13796761311A2AB (1)

    fluktuatsiyalar nazariyasi yaratildi. Fluktuatsiya deganda, ayni sistemaning 
    mikroobektlardagi zichlik, kontsentratsiya yoki boshqa parametr qiymatlarining 
    o‘rtacha muvozanat qiymatlaridan chetga chiqish hodisasi tushuniladi.
    Masalan, Svedberg ma`lumotlariga ko‘ra oltin zolining 1000 nm
    3
    hajmida 
    dispers faza zarrachalarining o‘rtacha soni 1,545 ga teng, lekin ayrim vakillarda 
    bu qiymat 0 bilan 7 orasida bo‘ladi. O‘rtacha qiymatdan chetga chiqishning 
    sababi shundaki, zarrachalarning betartib harakati natijasida sistemaning 
    mikrohajmiga kelib qoladigan zarrachalar soni ba`zan ko‘p, ba`zan esa kam 
    bo‘lishi mumkin. Shunday qilib, fluktuatsiya diffuziyaga qarama-qarshi jarayon 
    ekanligiga ishonch hosil qilamiz, lekin bu ikkiala jarayon – zarrachalar issiqlik 
    harakatining oqibati ekanligini unutmaslik kerak. Diffuziya o‘z-o‘zicha sodir 
    bo‘ladigan jarayon ekanligi sababli, termodinamikaning ikkinchi qonuniga 
    muvofiq, qaytmas holda sodir bo‘ladi, fluktuatsiyalarning borligi esa 
    termodinamikaning ikkinchi qonuni statistik xarakterga ega ekanligini, ya`ni bu 
    qonun alohida zarracha (yoki oz sondagi zarrachalar) uchun qo‘llanila 
    olmasligini ko‘rsatadi. Demak diffuziya va fluktuatsiya hodisalarning 
    mavjudligi – dialektik materializmning qarama-qarshiliklar birligi haqidagi 
    qonunining to‘g’ri ekanligini ko‘rsatuvchi isbotlardan biridir, deb xulosa chiqara 
    olamiz. 

    43 
    § 8. DISPERS SISTEMALARNING OPTIK XOSSALARI  
    Tayanch so‘z va iboralar: Kolloid eritmalarning rangi, kolloid 
    eritmalarda yorug’likning yoyilishi, kolloid eritmalarni o‘rganishda nefelometr 
    va ul’tramikroskopning ahamiyati, rentgenografiya, elektronografiya usullari. 
    Optik xossalariga: yorug’likning kolloid eritmalarda tarqalishi, kolloid 
    eritmalarning rangi, yorug’likning kolloidlarga yutilishi, ultramikroskop, 
    elektromikroskopik va rentgenografik xossalari kiradi. 

    Download 3,22 Mb.
    1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   94




    Download 3,22 Mb.
    Pdf ko'rish
    Bosh sahifa
    Aloqalar
        Bosh sahifa
    Dərs
    Mühazirə
    Qaydalar
    Referat
    Xülasə
    Yazı


    Z. A. Sulaymonova, D. A. Hazratova, S. A. Karomatov kolloid kimyo

    Download 3,22 Mb.
    Pdf ko'rish