-shakl. u -Ф- Ф a)  b) 6 .4 6 -shakl

6.47-shakl.
Quvur birikmalami hosil qilish uchun quvurlaming uchlariga o ‘yil- 
gan quvurli rezbalarga ulami biriktimvchi fiting burab kiritiladi. Bi- 
riktirilayotgan fiting to‘g ‘ri mufta bo ‘lsa, 
to'g'ri muftali birikma 
(6.47-shakl, 
a), o ‘tish muftasi olinsa, о ‘tish muftali birikma (6.47-shakl, 
b), troynik qo‘yilsa, troynikli birikma (6.47- shakl, d), tirsak tatbiq qilinsa, 
tirsakli birikma (6.47-shakl, e) deyiladi. Quvurli birikmani chizishdan 
oldin quvur, mufta va boshqalam ing chizilishi bilan tanishiladi. Quvurlar, 
turli fitinglar standart tomonidan belgilangan oMchamlarda chiziladi.
P o ‘lat quvurlar GOST 3262-75 ga muvofiq quvurlar mexanik 
xossalari va kimyoviy tarkibi hisobga olinmagan holda 4 m dan 12 m 
gacha uzunliklarda tayyorlanadi. Quvurlar devorining qalinligiga qarab 
engil, oddiy va kuchlantirilgan turlarga bo‘linadi. Quvurlaming asosiy 
parametri - ichki nominal diametriga mos keladigan shartli o ‘tishi. 
Shartli o ‘tishlar standartlashtirilgan.
To‘g ‘rimuftalar. M uftalar kalta (GOST 8954-75), uzun (GOST 8955- 
75) va konpensatsiya qiluvchi (GOST 8956-75) muftalar ko‘rinishida 
ishlanadi (6.48-shakl). Bu muftalar bir-biridan faqat uzunliklari bilan 
farqlanadi.
О ‘tish (GOST 8957-75) muftalari (6.49- shakl). Bunday muftalaming 
bir tomoni ikkinchi tomoniga nisbatan katta yoki kichik diametrlarlari 
o ‘tuvchi qilib tayyorlanadi.
233

Uzunl ashtiril gan
6 .5 1 -shakl.
6.5 2 -shakl.
234

Tirsakli (GOST 8947-75) muftalar. Ular ikki xil ko'rinishda 
ishlanadi. 1-bajarilishida tirsakning ikkala uchiga quvur burab kiritilsa 
(6.50- shakl, 
a), 2-bajarilishida bir tomoniga quvur, ikkinchi uchiga fiting 
burab kiritiladi (6.50-shakl, 
b).
Troynik (uchlik)lar (6.51-shakl). Troyniklar to ‘g ‘ri (GOST 8948-75) 
va o ‘tish troyniklar (GOST 8950-75) ko'rinishida tayyorlanadi. To‘g ‘ri 
troyniklarda uchala rezbali teshiklari o ‘lchamlari bir xil bo ‘lsa, o ‘tish 
troyniklarida har xil bo‘ladi.
Krestlar (6.52-shakl). To‘g ‘ri krestlarda (GOST 8951-75) to'rtala 
rezbali teshik o ‘lchamlari bir xil, o ‘tish krestlarida (GOST 8952-75) har 
xil bo ‘ladi.
Qopqoqlar (6.53- shakl, a, b, d). Quvurlaming uchlarini bekitish uchun 
qopqoqlar (GOST 8962-75) ikki xil ko'rinishda bajariladi. 1-bajarilishi 
yumaloq yopiq gayka (6.53-shakl, 
a), 2-bajarilishi olti qirrali yopiq 
gayka (6.53- shakl, 
b) ko‘rinishida tayyorlanadi. Fitinglaming teshiklarini 
bekitish uchun tiqinlardan (6.53-shakl, 
d) foydalaniladi.

Download 13,35 Mb.