6.47-shakl.
Quvur birikmalami hosil qilish uchun quvurlaming uchlariga o ‘yil-
gan quvurli rezbalarga ulami biriktimvchi fiting burab kiritiladi. Bi-
riktirilayotgan fiting to‘g ‘ri mufta bo ‘lsa,
to'g'ri muftali birikma
(6.47-shakl,
a), o ‘tish muftasi olinsa,
о ‘tish muftali birikma (6.47-shakl,
b), troynik qo‘yilsa,
troynikli birikma (6.47- shakl,
d), tirsak tatbiq qilinsa,
tirsakli birikma (6.47-shakl,
e) deyiladi. Quvurli
birikmani chizishdan
oldin quvur, mufta va boshqalam ing chizilishi bilan tanishiladi. Quvurlar,
turli fitinglar standart tomonidan belgilangan oMchamlarda chiziladi.
P o ‘lat quvurlar GOST 3262-75
ga muvofiq quvurlar mexanik
xossalari va kimyoviy tarkibi hisobga olinmagan holda 4 m dan 12 m
gacha uzunliklarda tayyorlanadi. Quvurlar devorining
qalinligiga qarab
engil, oddiy va
kuchlantirilgan turlarga bo‘linadi.
Quvurlaming asosiy
parametri - ichki nominal diametriga mos keladigan shartli o ‘tishi.
Shartli o ‘tishlar standartlashtirilgan.
To‘g ‘rimuftalar. M uftalar kalta (GOST 8954-75), uzun (GOST 8955-
75) va konpensatsiya qiluvchi (GOST 8956-75) muftalar ko‘rinishida
ishlanadi (6.48-shakl). Bu muftalar bir-biridan
faqat uzunliklari bilan
farqlanadi.
О ‘tish (GOST 8957-75) muftalari (6.49- shakl). Bunday muftalaming
bir tomoni ikkinchi tomoniga nisbatan katta
yoki kichik diametrlarlari
o ‘tuvchi qilib tayyorlanadi.
233
Tirsakli (GOST 8947-75) muftalar. Ular ikki xil ko'rinishda
ishlanadi. 1-bajarilishida tirsakning ikkala uchiga
quvur burab kiritilsa
(6.50- shakl,
a), 2-bajarilishida bir tomoniga quvur,
ikkinchi uchiga fiting
burab kiritiladi (6.50-shakl,
b).
Troynik (uchlik)lar (6.51-shakl). Troyniklar to ‘g ‘ri (GOST 8948-75)
va o ‘tish troyniklar (GOST 8950-75) ko'rinishida tayyorlanadi. To‘g ‘ri
troyniklarda uchala rezbali teshiklari o ‘lchamlari bir xil bo ‘lsa, o ‘tish
troyniklarida har xil bo‘ladi.
Krestlar (6.52-shakl). To‘g ‘ri krestlarda (GOST 8951-75) to'rtala
rezbali teshik o ‘lchamlari bir xil, o ‘tish krestlarida (GOST 8952-75) har
xil bo ‘ladi.
Qopqoqlar (6.53- shakl,
a, b, d). Quvurlaming uchlarini bekitish uchun
qopqoqlar (GOST 8962-75) ikki xil ko'rinishda bajariladi. 1-bajarilishi
yumaloq yopiq gayka (6.53-shakl,
a), 2-bajarilishi
olti qirrali yopiq
gayka (6.53- shakl,
b) ko‘rinishida tayyorlanadi. Fitinglaming teshiklarini
bekitish uchun tiqinlardan (6.53-shakl,
d) foydalaniladi.
