14
Tekislikda beshta nuqtani shunday joylashtiringki, ularning har ikkitasi orqali to‘g‘ri chiziq
o‘tkazganda to‘g‘ri chiziqlar beshta bo‘lsin.
Fazoviy jismlarni yaxshiroq tasavvur qilish uchun ularning
modelidan foydalangan
ma’qul. Fazoviy jismlarning modelini ularning yoyilmasidan foydalanib yasash mumkin
(23-rasm)
. Ko‘rib
turganingizdek, fazoviy jismlarning yoyilmasi
yassi geometrik shakl
-
lardan iborat. Quyidagi yoyilmalardan foydalanib to‘g‘ri burchakli parallelepiped, kub va
piramidalar modelini yasang.
23
:
21
A
B
D
C
O‘tmishda qadimiy arxitektura yodgorliklarini qurgan ota-bobolarimiz katta geometrik
bilim va salohiyatga ega bo‘lgan. Buni birgina Samarqand shahridagi Registon maydonida
qurilgan tarixiy yodgorliklardan ham bilib olish mumkin (23-rasm). Bu mo‘jizalarni qurishda
ular qanday geometrik bilim va ko‘nikmalardan foydalangan deb o‘ylaysiz?
(21-rasm)
. Ularning har ikkisidan o‘tuvchi barcha
to‘g‘ri chiziqlarni chizing. Jami nechta to‘g‘ri
chiziq hosil bo‘ldi? Bu to‘g‘ri chiziqlar tekislikni
necha bo‘lakka ajratadi?
12*.
Ixtiyoriy uchtasi bir to‘g‘ri chiziqda yotmaydigan:
a) uchta; b) to‘rtta nuqta orqali shu nuqtalarni
juft-jufti bilan tutashtiruvchi nechta to‘g‘ri chiziq
o‘tkazish mumkin?
13*.
To‘rtta to‘g‘ri chiziqning har ikkitasi kesish gan
nuqtalar belgilandi. Nuqtalar soni ko‘pi
bilan
nech ta bo‘ladi? To‘g‘ri chiziqlar beshta bo‘lsa-
chi?
14*.
22-rasmda to‘rtta to‘g‘ri chiziq to‘rtta nuqtada
kesishyapti.
Shunday chizma chizingki, ular:
a) 5 ta; b) 6 ta nuqtada kesishsin. To‘rtta to‘g‘ri
chiziq uchta nuqtadan o‘tishi mumkinmi?
