• Ámeliy tapsırma
  • ZattíŃ DÚzilisi haqqínda dáslepki maǵLÍwmatlar mexanikalíq qubíLÍslar haqqínda dáslepki maǵLÍwmatlar denelerdiń teńsalmaqlíLÍǴÍ




    Download 8,97 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet20/126
    Sana21.11.2023
    Hajmi8,97 Mb.
    #102642
    1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   126
    Bog'liq
    Fizika 6-klass

    1 tonna (t) = 10 centner (s) = 1000 kg.
    1 kg = 1000 gramm = 1 000 000 milligramm.
    Dene massası tárezıde ólshenedi. Bunıń ushın onıń sol pállesine
    ólshenetuǵın deneni, oń pállesine tárezi tasları qoyıladı. Pállege taslar
    teń salmaqlılıqqa kelgenshe tańlap qoyıladı (12-súwret).
     
    a) 
    b)
    12-súwret.
    13-súwret.
    Sonnan keyin pállege qoyılǵan tas massaları qosıp
    esaplanadı.
    Iyinli tárezide ólshengen deneniń massası onıń
    qızdırılǵan yaki suwıtılǵanlıǵına, qay jerde hám
    qashan ólshengenligine baylanıslı emes. Sol sebepli
    tájiriybe hám esaplawlarda berilgen deneniń massası
    turaqlı ( = const) dep alınadı.
    Kóbinese bazarlarda palızlardı prujinalı tárezide
    ólshep satıp atırǵan satıwshılardı kóremiz (13-súwret).
    Bunday tárezi ushında prujina bolıp, ildirilgen júk
    tásirinde sozıladı. Táreziniń kórsetkishi prujinanıń
    qattı-boslıǵına, kúnniń ıssı yaki suwıq bolıwına,
    normadan artıq júk ildirilgende sozılıp áwelgi halına
    qaytıp barmastan qalıp ketiwine baylanıslı boladı.
    Bunnan tısqarı, ólshewler, Jerdiń Arqa polyusı yaki
    ekvatorǵa jaqın orınlarda alıp barılǵanlıǵına baylanıslı
    bolǵanlıqtan anıq bolmaydı. Sol sebepli deneniń massasın iyinli
    tárezide ólsheń!
    Júdá kishkene bólekshelerdiń hám úlken deneler (Ay, Quyash)
    massaların tikkeley ólshep bolmaydı. Olardıń massası qosımsha usıllar
    menen esaplap tabıladı. Bul haqqında joqarı klaslarda oqıp úyrenesiz.


    31
    Ámeliy tapsırma
    Úyde bir shóp, jip, bankanıń jelim qaqpaǵı (yaki baklashkanı
    kesip) hámde strelka ushın sım bólekshesinen paydalanıp, tárezi
    jasań. Tárezi tasları sıpatında teńgelerden paydalanıń.
    1. Dene massası degende neni túsinesiz?
    2. Qaysı tárezi járdeminde deneniń massası anıq ólshenedi: pruji-
    nalı táre zide me yaki iyinli tárezide me? Juwabıńızdı tiykarlań.
    3. Úsh teńgeden birewi jeńil. Kórinisi hám forması birdey bolǵan 
    bul teńgelerden qaysı biri jeńil ekenligin tası joq pálleli tárezide 
    bir ret ólshew arqalı anıqlaw múmkin be?

    Download 8,97 Mb.
    1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   126




    Download 8,97 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    ZattíŃ DÚzilisi haqqínda dáslepki maǵLÍwmatlar mexanikalíq qubíLÍslar haqqínda dáslepki maǵLÍwmatlar denelerdiń teńsalmaqlíLÍǴÍ

    Download 8,97 Mb.
    Pdf ko'rish