236
3.6.5-rasm. Elastik-friktsion tormozli qurilma
Sterjenning harakatiga qarshilik qiladigan kuch quyidagicha hisoblanadi:
F
qar
=F
pr
+F
s.k
bu yerda:
F
pr
- prujinaning elastiklik kuchi (formula 3.6.1);
F
s.k..
-segment va korpus
orasidagi quruq ishqalanish kuchi.
F
N
— segment va korpus orasidagi normal bosim kuchi;
f — segment va korpuslar
orasidagi
sirpanish koeffitsiyenti; (3.6.1-jadval);
f
1
— shtok
6, vtulka
4 va
segmentlar
5 orasidagi sirpanish koeffitsiyenti,
(3.6.1-jadval); α — korpus va shtok
o`qi orasidagi burchak.
Yuklanishni olgandan so`ng, shtokning qayta yurishi prujinalar elatik kuchi
asosida amalga oshiriladi.
Friktsion konusli tormoz (3.6.6-rasm) ishchi zvenoli aylanib turuvchi konus
1, ilgarilama harakat qiluvchi konus
2 va prujinadan
3 iborat.
Harakat qiluvchi
zvenoni to`xtatish uchun prujinaga beriladigan kuch quyidagi formula asosida
aniqlanadi:
237
𝐹
𝑝𝑟
= 𝑐𝑥 =
2𝐾𝑇𝑠𝑖𝑛𝛼
𝐷
𝑜′𝑟
𝑓
bu yerda
K = 1,25…1,5 - ishlalish sharoitlarini hisobga oluvchi koeffitsiyent;
T -
konus
1dagi aylantiruvchi moment;
f -konuslar
materiallarining sirpanish
koeffitsiyenti (3.6.1-rasm); α - konus hosil qiluvchi qiyalik burchagi, konuslarning
tiqilib qolishini oldini olish maqsadida α > 12°…15°sharti qabul qilinadi.
