|
Kirish. Reja: Me’morchlik san’ati Xorazimda me’morchlik na’munasi Xiva Tarixiy komplekslari Xulosa Foydalanilgan adabiyotlar
|
| bet | 5/15 | | Sana | 17.05.2024 | | Hajmi | 1,18 Mb. | | #240814 |
Olloqulixon karvonsaroyi
Shaharda savdo maydoni bo‘lib, bu yerda bozorlar, shu jumladan qul bozori joylashgan edi. Buxoro, Eron va Rossiya bilan savdo-sotiqning rivojlanishi sababli bozor maydonlari torlik qilib qoladi.
XIX asr boshlarida (1832-1833) Olloqulixonning buyrug‘i bilan Karvonsaroy qad rostlaydi. U savdogarlar uchun mehmonxonalarni, omborlarni va savdo joylarini birlashtirgan.
Karvonsaroy bezakdan butunlay mahrum. Fasadlar yuzasi loy-somonli suvoq bilan qoplangan. Hovlida dag‘al ganchli suvoq amalga oshirilgan. Uning rejalashtirilishi iloji boricha sodda va funktsional: katta hovli maydoni va ikki qavatli hujralar. O‘tish yo‘lining mavjudligi tovarlarni qopga solingan tarzda yetkazib berishni qulaylashtiradi va tushirish jarayonini osonlashtiradi.
Olloqulixon madrasasi
Madrasa 1834-1835 yillarda Karvonsaroy yonida Olloqulixonning buyrug‘i bilan qurilgan.
Olloqulixon nomi shaharning qudrati va mamlakat chegaralarini mustahkamlash bilan chambarchas bog‘liq. Turarjoy binolari, saroylar, savdo joylari, masjidlar va karvonsaroylar faol rivojlangan. U shaharni Osiyodagi eng go‘zal va jozibali shaharga aylantirishni va Xivadagi eng yirik binolardan birini barpo etishni xohlardi. Buning uchun hatto shahar devorining bir qismi buzib tashlandi, Xo‘jamberdibiy (Xurjun) madrasasini qisman vayron qilishdi va qayta qurishdi.
Madrasa majmuasi 99 xujra, 2 ta masjid (qish va yoz), ma'ruzalar auditoriyasi, kiraverishdagi dahlizdan iborat. Har bir hujra eshik va deraza bilan jihozlangan, devorlari ganch bilan suvalgan. Xujralarning ichki hujralari hech narsa bilan bezatilmagan. Madrasa va masjidning ichki qismida maxsus bezak va katta gumbazlar yo‘q. Devorlari tekis, tokchalari chuqur va ko‘rinmas. Barcha bezaklar tashqi devorlarda joylashgan.
Uning asosiy fasadi Xo‘jamberdibiy madrasasining hovlisiga qaraydi va qora-oq va ko‘k ranglarda Xorazm tipidagi mayolika ko‘rinishida qilingan. Mayolika o‘z joylashuviga qarab turli devorlarda turlicha naqshga ega.
Hozirgi vaqtda bu binoda qadimda yashab o‘tgan mashhur tabib Abu Ali ibn Sino nomi bilan atalgan muzey joylashgan.
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
Kirish. Reja: Me’morchlik san’ati Xorazimda me’morchlik na’munasi Xiva Tarixiy komplekslari Xulosa Foydalanilgan adabiyotlar
|
