xususiylashtirish jarayonlarini yanada chuqurlashtirishga,
kichik
biznes va xususiy tadbirkorlikka ko‘maklashishga, dehqon-fermer
xo‘jaliklari faoliyatiga investitsiyalami jalb qilishga keng yo‘l ochib
berish hamda eksport sur’atlarini o‘stirishga qaratilgan.
Investitsiyalaming iqtisodiy mazmun-mohiyati to‘g‘risida iqti-
sodchi olimlar o‘rtasida xilma-xil fikrlar mavjud.
Investitsiyalarga
tugal bir ta’rif berilmagan. Har qaysi izlanuvchi bu kategoriyaga
nisbatan o‘z yondashuv uslubi va fikriga ega ekanligi bilan ajrahb
turadi.
Investitsiyalar nazariyasi o‘zining tarixiy rivojlanish jarayonida
bir qancha bosqichlami bosib o4di. V.V.Aladinning
fikricha,
investitsiyalaming dastlabki belgilarini Avstriya iqtisodchilari mak-
tabining ilmiy ishlarida ko'rish mumkin*.
Iqtisodiy lug‘atda «investitsiyalar — kapitalni uzoq muddath
qo‘yihnalar tariqasida sanoatga, qishloq xo‘jaligiga, transportga va
boshqa tarmoqlarga sarf etiladigan xarajatlar yig‘indisini aks et-
tiradi»2, deb ta’riflangan.
Uilyam F.Sharp, Gordon Dj.Aleksandr, Djeffri V.Beyh mves-
titsiyalar haqida quyidagi fikrlami büdiradilar: mumkin qadar keng-
roq m a’noda aytganda «investitsiyalar» — bu «kelajakda kattaroq
foydaga ega bo‘hsh uchun buguncha puldan ajrahshdip>^ Ular,
pul mablag‘lariga qo‘yihnalar sifatidagi investitsiyalar va bu pullar-
dan kelajakda ko‘proq summa olish uchun bugun ulardan voz kechish
kerak, deb qaraydilar.
Bizningcha, bunday fikrlash bir tomonlama
bo‘hb, investitsiyalar nafaqat pul mablag‘lari ko‘rinishidagi pul
daromadlari bo'hbgina qolmay, balki boshqa moddiy va nomoddiy
ko‘rinishlarda ham bo‘lishi mukin. Shuningdek,
ular investitsiya-
lash va jamg‘armalar (savings) o‘rtasidagi farqni ko‘rsatib, aytadi-
larki, jamg‘arma «iste’molga ajratilgan» qiymatdir. «Investitsiya-
lash» tushunchasi kelajakda milhy mahsulotni ko'paytirish bilan
bog‘hq real investitsiyalashgacha bo‘lgan jarayonni ifodalaydi.
Download
