• Geografik qobiqning rivojlanish qonuniyatlari.
  • 01 iy o'quvyurllariga kiruvchilar, akademik litsey va kasb-hunar kollejlari hamda umumiy




    Download 8,32 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet17/189
    Sana16.12.2023
    Hajmi8,32 Mb.
    #120491
    1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   189
    Bog'liq
    zsnu70eei3bIZoN8cMUU (1)

    6.2. G eografik qobiq
    B utun gidrosfera va biosfera bir-biriga aralashib 
    ham da o‘zaro ta’sir etib turadigan qobiq 
    geografik qobiq 
    deb ataladi. U ning o'rtacha qalinligi 55 km.
    G eografik qobiq o'ziga xos xususiyatlarga ega:
    — faqat geografik qobiqdagina tirik organizmlar, 
    tuproq va o'sim liklar bor;
    — m oddalar geografik qobiqda 3 holatda uchraydi 
    (qattiq, suyuq, gaz);
    — geografik qobiqda anorganik m oddalardan organik 
    m odda hosil bo'ladi;
    — geografik qobiqdagi barcha jarayonlar quyosh 
    energiyasi va oz m iqdorda Yerning ichki energiyasi 
    ta’sirida ro'y beradi;
    — geografik qobiqning barcha komponentlari modda 
    va energiyaning aylanma harakati vositasida bir butun 
    bo'lib bog'langan. Aylanma harakat tufayli qobiqlar 
    o'rtasida m odda almashishi ro'y beradi. M odda va 
    energiyaning har xil aylanm a harakati mavjud: havoning, 
    suvning, moddaning, issiqlikning aylanm a harakatlari. 
    Aylanma harakat tufayli atmosferadagi nam lik 10 kunda 
    yangilanadi;
    43


    — biologik aylanm a harakat geografik qobiqning 
    hayotida ju d a katta aham iyatga ega.
    Geografik qobiqning rivojlanish qonuniyatlari. 
    G eografik qobiqning tuzulishi va rivojlanishidagi 
    qonuniyatlar um um iy qonuniyatlar hisoblanadi, ularga 
    bir butunlik, ritm iylik, zonallik qonuniyatlari kiradi.
    G eografik qobiqning bir butunligi m odda va 
    energiyaning to'xtovsiz aylanm a harakati ham da alma- 
    shinishi sababli mavjuddir. O 'ziga xos rivojlanadigan 
    tabiat tarkibiga boshqa tarkiblar ta’sir ko'rsatadi va, o'z 
    navbatida, u ham boshqa tarkiblarga ta’sir ko'rsatadi. 
    G eografik qobiq barcha tarkiblarining m oddalarni 
    aylanm a harakati orqali am alga oshadigan o'zaro ta’siri 
    va bir-biriga aralashishi ularni bir butun qilib bog'laydi.

    Download 8,32 Mb.
    1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   189




    Download 8,32 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    01 iy o'quvyurllariga kiruvchilar, akademik litsey va kasb-hunar kollejlari hamda umumiy

    Download 8,32 Mb.
    Pdf ko'rish