• I.Darsning maqsadi
  • TK3 O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi
  • TK5 Milliy va umummadaniy kompetensiya
  • II.Dars turi
  • VI.O’tilgan mavzuni takrorlash uchun savol va topshiriqlar berish.
  • VIII.Yangi mavzuni mustahkamlash: Klaster, aqliy hujum usulidan foydalanish.
    		•

    VIII.Yangi mavzuni mustahkamlash: Klaster, aqliy hujum usulidan foydalanish




    Download 0,53 Mb.
    bet205/218
    Sana07.05.2021
    Hajmi0,53 Mb.
    #14382
    1   ...   201   202   203   204   205   206   207   208   ...   218
    VIII.Yangi mavzuni mustahkamlash: Klaster, aqliy hujum usulidan foydalanish.

  • IX.Uyga vazifa:

  • Savol va topshiriqlar:

      1. Azot atomi oksidlanish darajasi faqat +5 ga oksidlanganlarni tanlang.

    1. N02 + 02 + NaOH = NaN03 + H20

    2. N02 + H20 = HN03 + NO

    3. N02 + NaOH = NaN03 + NaN02 + H20

    4. N02 + HJ = NO + J2 + H20

    5. N02 = NO + 02

    6. N°2 + °2 + H2O = HN°3

    1. A) 1, 2, 3, 6; B) 2, 6; С) 1, 6; D) 4, 5, 6.

      1. Azot atomining oksidlanish darajasi faqat +2 ga qaytarilganlarini tanlang.

    1. NO2 + H2O = HNO3 + NO

    2. NO2 + HJ = NO + J2 + H2O

    3. NO2 + NaOH = NaNO3 + NaNO2 + H2O

    4. NO2 + H2O + SO2 = H2SO4 + NO

    1. A) 1, 4, 6; B) 2, 5; C) 3, 5, 6; D) 1,3,4, 6.

      1. Quyidagi reaksiyada chap tomon koeffitsiyentlari yig‘indisi nechaga teng? PbO2 + MnSO4 + HNO3 ►HMnO4 + PbSO4 + Pb(NO3)2 + H2O

    1. A) 22; B) 9; C) 21; D) 13.

      1. Quyidagi reaksiyaning o‘ng tomonidagi moddalar koeffitsiyentlar yig‘indisi

    1. nechaga teng? As2S3 + HNO3 >-H3AsO4 + SO2 + NO2 + H2O

    2. A) 23; B) 35; C) 49; D) 58.

      1. Quyidagi reaksiyada barcha koeffitsiyentlar yig’indisi nechaga teng? H2O2 + CrCl3 + KOH ^K2CrO4 + KCl + H2O

    1. A) 13; B) 15; C) 18; D) 31; E) 16.

      1. KMnO4 + H2O2 + KOH ► Ushbu reaksiya chap tomonidagi koef­fitsiyentlar yig‘indisini hisoblang.

    1. A) 5; B)10; C)7; D) 6.



















    11. 61-DARS §. Oksidlanish va qaytarilish reaksiyalarini eritma muhitiga bog‘liqligi

    12. I.Darsning maqsadi:Ta’limiy maqsad: FK1. Kimyoviy jarayon, hodisalarni kuzatish, tushunish va tushuntirish kompetensiyasi FK 2. Element va formulalarni kimyoviy tilda ifodalash kompetensiyasi

    13. a)Rivojlantiruvchi maqsad; TK2 Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi — mediamanbalardan zarur ma’lumotlarni izlab topa olishni, saralashni, qayta ishlashni, saqlashni, ulardan samarali foydalana olishni, ularning xavfsizligini ta’minlashni, media madaniyatga ega bo‘lish layoqatlarini shakllantirishni nazarda tutadi.

    14. TK3 O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi — doimiy ravishda o‘z-o‘zini jismoniy, ma’naviy, ruhiy, intellektual va kreativ rivojlantirish, kamolotga intilish, hayot davomida mustaqil o‘qib-o‘rganish, kognitivlik ko‘nikmalarini va hayotiy tajribani mustaqil ravishda muntazam oshirib borish, o‘z xatti-harakatini muqobil baholash va mustaqil qaror qabul qila olish ko‘nikmalarini egallashni nazarda tutadi.

    15. b)Tarbiyaviy maqsad; TK5 Milliy va umummadaniy kompetensiya — vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish, badiiy va san’at asarlarini tushunish, orasta kiyinish, madaniy qoidalarga va sog‘lom turmush tarziga amal qilish layoqatlarini shakllantirishni nazarda tutadi.

    16. II.Dars turi:Aralash dars

    17. III.Dars usuli:Aralash Fikrlar hujum.

    18. IV.Dars jihozi:

    19. a)Darslik

    20. b)Tarqatmalar.

    21. V.Tashkily qism;

    22. a)Salomlashish

    23. b)Yo’qlama

    24. c)Siyosiy daqiqa

    25. VI.O’tilgan mavzuni takrorlash uchun savol va topshiriqlar berish.

    26. VII.Dars bayoni:

    27. Pushti-siyohrangli kaliy permanganatni suvli eritmasini oksidlovchilik xossasiga eritmani muhitining ta’sirini o‘rganish uchun uchta probirka olib, ularni hammasiga bir xil miqdorda oksidlovchilik xossasiga ega bo‘lgan kaliy permanganat eritmasi va qayratuvchilik xossasiga ega bo‘lgan natriy nitrit eritmasini solamiz. Birinchi probirkaga 1-2 tomchi sulfat kislota eritmasidan, ikkinchisiga 1-2 tomchi distillangan suv va uchinchi probir­kaga 1-2 tomchi kaliy gidroksid eritmasidan qo‘shamiz. Birinchi probirkada eritma rangsiz holatga keladi. Ikkinchi probirkada qoramtir-qo‘ng‘ir cho‘kma hosil bo‘ladi. Uchinchi probirkada yashil rangli eritma hosil bo‘ladi. Demak, bundan ko‘rishimiz mumkinki, eritma muhitiga qarab oksidlanish qaytarilish reaksiyalarida har xil moddalar hosil bo‘lishi mumkin ekan va bu moddalar eritmaga turli rang beradi.

    28. Endi har bir probirkada nima jarayon yuz berganini ko‘rib chiqaylik. Dastlab uchta probirkada ham kaliy permanganat eritmasi bor edi. Permanganat ioni (MnO4 ) eritmaga pushti-siyohrang beradi. Shuning uchun uchta probirka ham pushti-siyohrangda edi. Har bir probirkada qanday jarayon yuz berganini bilish uchun reaksiya tenglamalarini yozib olamiz.

    29. Birinchi probirkada:

    30. KMnO4 + NaNO2 + H2SO4 ► MnSO4 + NaNO3 + K2SO4 + H2O

    31. Reaksiyani yarim reaksiya usuli bo‘yicha tenglashtiramiz.

    32. KMn°4 + NaN02 + H2S04 ► MnS04 + NaN03 + K2S04 + H20

    33. _ _ _ ___a+5 e _ _ 0_

    34. Mn°4- + 8H+ ► Mn2+ + 4H20 5 2

    35. -2 e +

    36. N02- + H20 ► N03 + 2H+

    37. 2Mn°4- + 16H++ 5N02- + 5H20 ► 2Mn2+ + 8H20 + 5N°3 + 10H+

    38. 2Мп°4- + 6H++ 5N02- ► 2Mn2+ + 8H20 + 5N03-

    39. 2KMn°4 + 5NaN02 + 3H2S04 ► 2MnS04 + 5NaN03 + K2S04 + 3H20

    40. Reaksiyadan ko‘rishimiz mumkinki, probirkadagi eritmaga pushti- siyohrang berib turgan permanganat ioni (Mn°4-) reaksiya tugagandan keyin Mn2+ ioniga aylandi. Mn2+ ioni rangsiz bo‘lgani uchun, reaksiya amalga oshganda birinchi probirkada rangsiz eritma hosil bo‘ladi. Bu jarayon permanganat (Mn°4-) ionini Mn2+ ioniga o‘tishi bilan bog‘liq bo‘lib, bunga eritma muhiti ta’sir ko‘rsatadi. Demak, kislotali muhitda perman­ganat ioni (Mn°4-) Mn2+ ioniga aylanadi.

    41. Ikkinchi probirkada:

    42. KMn°4 + NaN02 + H20 ► Mn°2 + NaN03 + KOH

    43. Kaliy permanganat va natriy nitrit eritmalari orasidagi reaksiya neytral muhitda olib borilganda permanganat ioni (Mn°4-) 3 ta elektron qabul qilib olib, marganes (IV) oksid (Mn°2) holigacha qaytariladi. Qaytaruvchi nitrit ioni esa, avvalgi reaksiya kabi nitrat ionigacha oksidlanadi.


      1. KMn°4 + NaN02 + H20 ► Mn°2 + NaN03 + KOH

      2. +3 e





    45. 2Mn04- + 4H20 + 3N°2 + 60H- ► 2Mn°2 + 80H- + 3N°3 + 3H20

    46. 2Мп°4- + H20 + 3N°2 ► 2Mn°2 + 20H- + 3№3-

    47. 2KMn°4 + 3NaN02 + H20 ► 2Mn°2 + 3NaN03 + 2K0H

    48. Reaksiyadan ko‘rishimiz mumkinki, probirkadagi eritmaga pushti-siyohrang berib turgan permanganat ioni (Mn°4-) reaksiya tugagandan keyin marganes (IV) oksid (Mn°2)ga aylandi. Marganes (IV) oksid qoramtir-qo‘ng‘ir rangli cho‘kma bo‘lgani uchun ikkinchi probirkada qoramtir-qo‘ng‘ir cho‘kma hosil bo‘ldi. Bu jarayonga eritma muhiti ta’sir ko‘rsatadi. Demak, neytral muhitda permanganat (Mn°4-) ioni marganes (IV) oksid (Mn°2)ga aylanadi.

    • K2MnO4 + NaNO3 + H2O
      KMnO4 + NaNO2 + KOH


    1. Kaliy permanganat va natriy nitrit eritmalari orasidagi reaksiya ishqoriy muhitda olib borilganda permanganat ioni (MnO4) 1 ta elektron qabul qilib olib, manganat ionigacha (MnO42-) qaytariladi. Qaytaruvchi nitrit ioni esa, avvalgi reaksiya kabi nitrat ionigacha oksidlanadi.

    2. Reaksiyadan ko‘rishimiz mumkinki, probirkadagi eritmaga pushti- siyohrang berib turgan permanganat (MnO4) ioni reaksiya tugagandan keyin manganat (MnO42-) ioniga aylandi. Manganat (MnO42-) ioni eritmaga yashil rang bergani uchun uchinchi probirkadagi eritma yashil rangga kirdi. Bu jarayon permanganat (MnO4) ionini manganat (MnO42-) ioniga o‘tishi bilan bog‘liq bo‘lib, bunga eritma muhiti ta’sir ko‘rsatadi. Demak, ishqoriy muhitda permanganat (MnO4) ioni manganat (MnO42-) ioniga aylanadi.

    3. Permanganat (MnO4) ionini oksidlovchilik xossasi eritmani muhitiga bog‘liq bo‘lib, kislotalik muhitda oksidlovchilik xossasi kuchliroq namoyon bo‘ladi va 5 ta elektron olib, +2 ionigacha qaytariladi. Neytral muhitda o‘rtacha oksidlovchilik xossasi namoyon bo‘ladi va 3 ta elektron olib, MnO2 gacha qaytariladi. Ishqoriy muhitda esa oksidlovchilik xossasi kuchsizroq namoyon bo‘ladi va 1 ta elektron olib, MnO42- ionigacha qaytariladi.VIII.Yangi mavzuni mustahkamlash: Klaster, aqliy hujum usulidan foydalanish.

    4. IX.Uyga vazifa:

    5. Savol va topshiriqlar:

    1. Kaliy permanganatning sulfat kislota ishtirokidagi natriy peroksid bilan reaksiyasida 5,6 l (n.sh.) gaz ajraldi. Reaksiyada qatnashgan kaliy permanganat massasini (g) hisoblang. A) 24,2; B) 15,8; C) 62,4; D) 50,6.

    2. Xrom (III) sulfat kaliy gidroksid ishtirokida vodorod peroksid bilan ta’sirlashganda 19,4 g kaliy xromat hosil bo‘ldi. Reaksiyada qatnashgan oksidlovchining massasini (g) hisoblang. A) 5,1; B) 13,6; С) 10,2; D) 6,8.

    3. 5% li 204 g vodorod peroksid eritmasining ishqoriy sharoitda oltin(III) xlorid bilan reaksiyasida hosil bo‘lgan oltinning massasini (g) hisoblang. A) 35,6; B) 32; С) 39,4; D) 21.

    4. Quyidagi oksidlanish-qaytarilish reaksiyasida 1 mol oksidlovchi bilan necha mol qaytaruvchi reaksiyaga kirishadi? К2СГ207 + FeS04 + H2S04 ►

    1. A) 2; B) 6; С) 3; D) 12.

    1. 200 g 36,5% li xlorid kislota eritmasi kaliy permanganat bilan oksidlandi. Reaksiyada qatnashgan oksidlovchi va hosil bo‘lgan gazning miqdorini (mol) hisoblang. A) 0,2; 0,5; B) 2, 5; С) 0, 25; 0, 625; D) 39, 5; 44, 38.

    2. P4S7 + HN03 ►H3P04 + H2S04 + N02 + H20 ushbu oksidlanish

    1. qaytarilish reakiyasida barcha moddalar koeffitsiyentlari yig‘indisini aniqlang.

    2. A) 153; B) 91; С) 63; D) 154.

















    11. 62--DARS §. Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalarida moddalarning ekvivalent og‘irliklarini aniqlash



    12. Download 0,53 Mb.
    • 1   ...   201   202   203   204   205   206   207   208   ...   218




    Download 0,53 Mb.
    Bosh sahifa
    Aloqalar
        Bosh sahifa
    Dərs
    Mühazirə
    Qaydalar
    Referat
    Xülasə
    Yazı


    VIII.Yangi mavzuni mustahkamlash: Klaster, aqliy hujum usulidan foydalanish

    Download 0,53 Mb.