• VIII.Yangi mavzuni mustahkamlash: Klaster, aqliy hujum usulidan foydalanish.
  • I.Darsning maqsadi
  • TK3 O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi
  • TK5 Milliy va umummadaniy kompetensiya
  • II.Dars turi
    		•

    1-dars. Mavzu: atom tuzilishi. Atom tarkibidagi elektronlarni pog’ona va pog’onachalarda joylashuvi. Darsning maqsadi: Ta’limiy




    Download 0,53 Mb.
    bet207/218
    Sana07.05.2021
    Hajmi0,53 Mb.
    #14382
    1   ...   203   204   205   206   207   208   209   210   ...   218
    V.Tashkily qism;

  • a)Salomlashish

  • b)Yo’qlama

  • c)Siyosiy daqiqa

  • VI.O’tilgan mavzuni takrorlash uchun savol va topshiriqlar berish.

  • Oksidlovchini ekvivalent og‘irligini aniqlash uchun oksidlovchini molyar massasini, shu oksidlovchining bir molini qabul qilib olgan elektronlari soniga bo‘linadi.

  • Qaytaruvchini ekvivalent og‘irligini aniqlash uchun esa qaytaruvchining molyar massasini, uni bir molini bergan elektronlari soniga bo‘linadi.

  • E - oksidlovchi yoki qaytaruvchining ekvivalenti M - oksidlovchi yoki qaytaruvchining molyar massasi n e- - oksidlovchi yoki qaytaruvchining olgan yoki bergan elektronlari soni

  • Masalan:

  • Javob: Oksidlovchining ekvivalenti og‘irligi 49, qaytaruvchining ekvivalent og‘irligi 166 ekan.

  • Yana bir misololni ko‘rib chiqamiz:

  • FeSO4 + KMnO4 + H2SO4 ► Fe2(SO4)3 + MnSO4 + K2SO4 + H2O

  • Ushbu reaksiyadagi oksidlovchi va qaytaruvchi moddalarning ekvivalent og‘irliklarini reaksiyani tenglashtirmasdan ham aniqlash mumkin. Buning uchun oksidlovchi qabul qilgan va qaytaruvchining olgan elektronlarini aniqlab olamiz.Oksidlovchi tarkibidagi 1 mol Mn7+ ioni 5 ta elektron qabul qilib olib, Mn2+ holatiga o‘tdi. Demak, bir mol oksidlovchi (KMnO4) 5 ta elektron qabul qilib oldi. Uni ekvivalent og‘irligini aniqlash uchun molyar massasi (158)ni

    1. ga bo‘lamiz.

    1. M(KMnO4) 158

    2. E(KMnO4) = — = = 31,6

    3. Qaytaruvchi tarkibidagi 2 mol Fe2+ ioni 2 ta elektron berib, Fe3+ holatiga o‘tdi. Demak, 2 mol qaytaruvchi (FeSO4) 2 ta elektron bergan. Ekvivalent og‘irligini aniqlash uchun 1 mol qaytaruvchini bergan elektronlarini hisoblab olishi­miz kerak bo‘ladi:

    1. mol qaytaruvchi 2 ta elektron 1 . 2

    1. „ x = = 1 ta elektron

    1. mol qaytaruvchi x 2

    1. Qaytaruvchini ekvivalent og‘irligini aniqlash uchun molyar massasi (152) ni birga bo‘lamizBnjen, M(FeSO4) 152

    2. E(FeSO4) = = = 152

    3. n e 1

    4. Javob: Oksidlovchining ekvivalenti og‘irligi 31,6, qaytaruvchining ekvi­valent og‘irligi 152 ekan.

    5. Oksidlovchi va qaytaruvchi moddalarning ekvivalent og‘irliklarini yaxshi tushunib, bilib olish bizlarga reaksiya tenglamalarini yozmasdan turib, reak­siyada ishtirok etayotgan oksidlovchi yoki qaytaruvchi moddalarning mas- salarini avvaldan aytib berish imkonini beradi.

    6. Masalan, yuqoridagi

    7. FeSO4 + KMnO4 + H2SO4 ► Fe2(SO4)3 + MnSO4 + K2SO4 + H2O

    8. reaksiyada 30,4 g FeSO4 qatnashgan bo‘lsa, reaksiyada hosil bo‘lgan MnSO4 massasini aniqlang.

    9. Bu masalani ishlash uchun dastlab FeSO4 va MnSO4 larning ekvivalent og‘irliklarini aniqlab olish kerak bo‘ladi. Yuqorida FeSO4 ning ekvivalent og‘irligini 152 ga teng ekanligini aniqlagan edik.

    10. Endi MnSO4 ning ekvivalent og‘irligini aniqlab olamiz. Bir mol oksidlovchi (KMnO4) 5 ta elektron qabul qilib olib MnSO4 ni hosil qildi. Uni ekvivalent og’irligini aniqlash uchun molyar massasi (151)ni 5 ga bo‘lamiz.

    11. ™ 4 M(MnSO4) 151 E(MnSO4) = ne = = 30,2

    12. MnSO4 ning ekvivalent og‘irligi 30,2 ekan.

    13. Ekvivalentlik qonunidan foydalanib, MnSO4 ning massasini oson aniqlab olishimiz mumkin:

    14. Javob: 6,04 g MnSO4 hosil bo‘lgan.

    15. Topilgan javob to‘g‘riligini isbotlash maqsadida, yuqoridagi reaksiyani tenglashtirib ko‘rsak:

    16. FeSO4 + KMnO4 + H2SO4 ► Fe2(SO4)3 + MnSO4 + K2SO4 + H2O10FeSO4 + 2KMnO4 + 8H2SO4 ► 5Fe2(SO4)3 + 2MnSO4 + K2SO4 + 8H2O

    17. Reaksiyani tenglashtirib oldik, endi reaksiya asosida 30,4 g FeSO4 dan hosil bo‘lgan MnSO4 ning massasini proporsiya orqali topamiz:

    18. 30,4 g x

    19. 10FeSO0 + 2KMn 04 + 8H2SO4 O4 5Fe2(SO4)a + 2MnSO4 + K2SO4 + 8H2O

    20. 152 *10=1 520g 151 • 2 = 302 g

    21. 30,4 • 302

    22. x = = 6,04 g MnSO4

    23. 1520 4

    24. Demak ushbu masalani ishlash uchun ekvivalent massadan foydalanish to‘g‘ri va oson usul ekanligini bilib oldik.

    25. VIII.Yangi mavzuni mustahkamlash: Klaster, aqliy hujum usulidan foydalanish.

    26. IX.Uyga vazifa:

    27. Savol va topshiriqlar:

    1. Quyidagi reaksiya tenglamalarini tenglashtiring va undagi oksidlovchi va qaytaruvchilarni ekvivalent massalarini aniqlang.

    1. KMnO4 + H2SO4 + HNO2 ►...

    2. K2Cr2O7 + H2S + H2SO4 ► Cr2(SO4)3 + S + . . .

    1. Quyidagi reaksiya tenglamalaridagi oksidlovchi va qaytaruvchilarni ekvivalent massalarini aniqlang.

    1. FeS2 + HNO3 *-Fe(NO3)3 + H2SO4 + NO2 + H2O

    2. Cr2(SO4)3 + KOH + H2O2 ► K2CrO4 + K2SO4 + H2O

    1. Kaliy bixromat sulfat kislota ishtirokida metanol bilan reaksiyaga kirishganda 27,6 g chumoli kislota hosil bo‘ldi. Reaksiyada qatnashgan oksidlovchining massasini (g) hisoblang.

    2. Tarkibida 27,65 g kaliy permanganat bo‘lgan eritma orqali sulfat kislota ishtirokida 27,2 g vodorod sulfid o‘tkazilganda hosil bo‘lgan oltingugurt massasini (g) toping.

    3. Kaliy yodid sulfat kislota ishtirokida natriy peroksid bilan reaksiyaga kirishganda 7,62 g kristall modda ajraldi. Reaksiyada qatnashgan oksidlovchi­ning massasini (g) hisoblang.

    4. Kaliy permanganat sulfat kislota ishtirokida natriy oksalat bilan reaksiyaga kirishganda 22 g karbonat angidrid hosil bo‘ldi. Reaksiyada qatnashgan oksidlovchining massasini (g) hisoblang.























    12. 63-DARS §. 8§. Elektroliz tushunchasi. Eritma va suyuqlanma elektrolizi

    13. I.Darsning maqsadi:Ta’limiy maqsad: FK1. Kimyoviy jarayon, hodisalarni kuzatish, tushunish va tushuntirish kompetensiyasi FK 2. Element va formulalarni kimyoviy tilda ifodalash kompetensiyasi

    14. a)Rivojlantiruvchi maqsad; TK2 Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi — mediamanbalardan zarur ma’lumotlarni izlab topa olishni, saralashni, qayta ishlashni, saqlashni, ulardan samarali foydalana olishni, ularning xavfsizligini ta’minlashni, media madaniyatga ega bo‘lish layoqatlarini shakllantirishni nazarda tutadi.

    15. TK3 O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi — doimiy ravishda o‘z-o‘zini jismoniy, ma’naviy, ruhiy, intellektual va kreativ rivojlantirish, kamolotga intilish, hayot davomida mustaqil o‘qib-o‘rganish, kognitivlik ko‘nikmalarini va hayotiy tajribani mustaqil ravishda muntazam oshirib borish, o‘z xatti-harakatini muqobil baholash va mustaqil qaror qabul qila olish ko‘nikmalarini egallashni nazarda tutadi.

    16. b)Tarbiyaviy maqsad; TK5 Milliy va umummadaniy kompetensiya — vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish, badiiy va san’at asarlarini tushunish, orasta kiyinish, madaniy qoidalarga va sog‘lom turmush tarziga amal qilish layoqatlarini shakllantirishni nazarda tutadi.

    17. II.Dars turi:Aralash dars

    18. III.Dars usuli:Aralash Fikrlar hujum.

    19. IV.Dars jihozi:

    20. a)Darslik

    21. b)Tarqatmalar.



    22. Download 0,53 Mb.
    • 1   ...   203   204   205   206   207   208   209   210   ...   218




    Download 0,53 Mb.
    Bosh sahifa
    Aloqalar
        Bosh sahifa
    Dərs
    Mühazirə
    Qaydalar
    Referat
    Xülasə
    Yazı


    1-dars. Mavzu: atom tuzilishi. Atom tarkibidagi elektronlarni pog’ona va pog’onachalarda joylashuvi. Darsning maqsadi: Ta’limiy

    Download 0,53 Mb.