BURG'ILAB-PORTLATISH, QAZIB-YUKLASH




Download 114,38 Kb.
bet13/22
Sana21.02.2024
Hajmi114,38 Kb.
#160151
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   22
Bog'liq
Karyer aerologiyasi-www.fayllar.org

3. BURG'ILAB-PORTLATISH, QAZIB-YUKLASH 

ISHLARIDA KARYER ATMOSFERASI CHANGLANISHINI 

KAMAYTIRISH 

3.1. Skvajinalarni burg'ilashda chang tutish va chang bostirish 
Karyerda portlatish skvajinalarini burg'ilashda qo'llanadigan 
burg'ilash usullarini ikki asosiy guruhga ajratish mumkin: mexanik va
termik. Sharoshkali va zarba-aylanma prinsipda ishlaydigan stanoklar 
mexanik guruhga tegishli.
Mexanik usulda kon jinslarini yemiruvchi burg'ilash stanoklari 
ishlayotganda karyer atmosferasiga ajralib chiqadigan changni
kamaytirish uchun burg'ilashni maxsus dolotolar bilan olib borish
samarali changni tutib oluvchi qurilmalarni yaratish (gravitatsion,
inersion, suyuqlikli va g'ovakdor changtutgichlardan tashkil top- gan) 
va ho'llovchi chang bostirish usullari (suv, aeratsiyalangan eritmalar,
suv-havo aralashmasi va ko'pik) kabi boshqa omillardan 
foydalaniladi.
Hozirgi vaqtda sharoshkali stanoklar bilan burg'ilashda ho'l chang 
bostirish usuli va chang tutish qurilmalarini qo'llash asosida karyer


25
atmosferasiga chang ajralib chiqishini kamaytirish changga qarshi 


kurashishning asosiy yo'nalishlari hisoblanadi.


Stanoklardagi havo-suv aralashmasi siqilgan havo oqimiga suv 
yuborilganda suvni mayda tomchilarga parchalanishi natijasida hosil
bo'ladi (3.1-rasm). 
Suv bilan ho'llangan chang zarrachalari og'irlik kuchi siqib havo
oqimidan ajralib chiqib, skvajinadan ma'lum masofada pog'ona ustki 
maydoniga o'tiradi.




2
26

Chang bostirishga sarflanadigan suv q


s
(kg/m) yoki q

b
(kg/s)

quyidagi ifodalardan biri orqali aniqlanadi:
nd2

' Yb-n(®/


-
®t)

4-100

v
b '


d

1
'Yъ.п(®/
-
®t)

4-100
bunda d

s
- skvajina 
diametri, m; y
b
• 

n
- burg'ilanadigan jins 


zichligi, kg/m
3
; ю

г
- burg'ilash kukunining yopishqoqligini hisobga 


olin- gandagi optimal namligi, %; ®
t
- burg'ilanadigan jinsning tabiiy 

namligi, %; v


b
- skvajinani burg'ilash tezligi, m/s. 

Suvning ho'llash xususiyatini oshirish uchun unga suv sathi


tarangligini kamaytirib, uning ho'llovchanlik xususiyatini yax- shilash 
hisobiga zarrachalarning yoyilishini ta'minlovchi moddalar qo'shiladi.
Bu esa havo tarkibidagi chang konsentratsiyasini kamay- tiradi 
(3.1-jadval).
Havo-suv aralashmasi bilan changni bostirish usuli yuqori 
samaradorlikka ega bo'lsa-da, ba'zi bir kamchiliklardan ham xo- li
emas. Masalan, doloto o'tmaslanishini tezlatadi, qish faslida suvdan 
foydalanish imkoniyatini pasaytiradi, skvajina og'zining buzilishiga
olib kelishi mumkin va h. k. 





31-rasm. SBSH-250 stanoklarida havo-suv aralashmasi bilan
chang bostirish- ning prinsipial sxemasi: 1 - nasos; 2 - 
kompressordan kelayotgan siqiq havo; 3 - ventilator; 4 - nasos; 5
- suv baki; 6 - elektr qizdirgich. 







1ъ 

27
Sharoshkali va zarba-aylanma burg'ilash stanoklarini eksplu- 


atatsiya qilish davomida ko'plab bir, ikki, uch va to'rt bosqichli chang


bostiruvchi qurilmalar yaratilgan. Bu qurilmalar skvajina og'zidan 
changlangan havoni so'rib olish uzelidagi (o'ramadagi) chang tutish
apparatlari, ventilator va havo haydash tizimidan tashkil topadi. 
Quruq va ho'l chang bostirish usullarida chang tutish quril- 

malaridan ham foydalaniladi. Bunda burg'ilash quyqasi chang yig'-


gich orqali o'lchami 1,0x1,5x2,8 m bo'lgan cho'ktirish kamerasiga 
tushadi. Yirik zarralardan tozalangan havo diametri 0,45 m ga teng
bug' gidrosikloni va filtrlash maydoni 50 m
2
bo'lgan matoli yeng- 

simon filtrga o'tadi. Bunday qurilmadan foydalanganda chang- lanish


intensivligi 10 barabar pasayib, havoning changdorligi 0,6-6,9 mg/m
3

gacha kamayadi. Chang tutish qurilmalarini tako- millashtirish 


yo'nalishlaridan biri (burg'ilash stanoklari uchun) ko'p qatlamli


matoga teskari yo'nalishda uzlukli yoki struyali puflash usullarini 
qo'llashdan iborat (3.2- rasm). Bu qurilma qo'llanganda tizimning
turg'un aerodinamik qarshiligiga ega bo'lgan, tarkibida 20 mg/m
3

gacha qoldiq changli chiqish havosining matoga beradigan bosimi 3 


martagacha ko'payishi mumkin.



3.1-jadval 


Download 114,38 Kb.
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   22




Download 114,38 Kb.

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



 BURG'ILAB-PORTLATISH, QAZIB-YUKLASH

Download 114,38 Kb.