|
1 mavzu. Texnologik jarayonlarni avtomatlashtirishning asosiy tushuncha va qoidalari
|
| bet | 55/71 | | Sana | 05.06.2024 | | Hajmi | 5,68 Mb. | | #260470 |
Bog'liq 0 2023 TJA Ma\'ruzalar matniRostlovchi (kirish) ta’sirlariga isituvchi bug‘ sarfi Gb, issiqlik tashuvchi sarfi Gi.t., sovuq agent sarfi Gs.a., distillyatning chiqishdagi sarfi Gd, kub mahsuloti va flegma sarflari Gk , Gfl hisoblanadi.
Boshlang‘ich aralashma rektifikatsion kalonnaga texnologik jarayonning boshqa ob’ektlaridan kelganligi uchun ta’minot sarfi, tarkibi va haroratining o‘zgarib turishi jarayondagi asosiy g‘alayonli faktorlar hisoblanadi. G‘alayonli faktorlarga shuningdek isitish bug‘ining, issiqlik tashuvchining va sovuq agentning entalpiyalari, shuningdek atrof muhitga issiqlik yo‘qolishi q ham kiradi. Sanab o‘tilgan g‘alayonlardan asosan faqat ta’minot harorati t rostlanadi, ta’minot sarfi Gt nazorat qilinadi, ta’minot tarkibi kamdan kam hollarda nazorat qilinadi, qolgan g‘alayonlar esa odatda nazorat qilinmaydilar.
мах
Gбуғ, rбуғ
Gт., т., Ст
Gи.т.., и.т.,Си.т..
Gс.а., с.а., Сс.а.
79-rasm. Rektifikatsion qurilmaning prinsipial sxemasi.
1-rektifikatsion kolonna, ta’minot isitgichi, 3-qaynatgich, 4-deflegmator,
5-flegma sig‘imi.
Xar bir ajratish bosqichida, ya’ni kolonnada boyitishning o‘zgarish dinamikasini o‘rganishda asosiy 3 tashkil etuvchi jarayonlarni ajratish mumkin:
Suyuqlik hajmini uning sarfi o‘zgargandagi o‘zgarishi, bug‘ oqimining tezligi o‘zgarishidan kelib chiqqan holda: likopchadagi suyuqlik hajmida boyitishni o‘zgarishi.
Barcha keltirilgan faktorlarni aniq hisobga olish jarayonining matematik tavsifi murakkabligi sababli mumkin emas.
Ideal aralashtirishdan ta’minlanuvchi yakkalangan likopchadagi suyuq faza tarkibining o‘zgarishi, 1-tartibli differensial tenglama asosida oqimlarning tezligi yoki tarkibining o‘zgarishi bilan bog‘liq. Bir necha likopchalarning birin - ketin birlashishi uchun vaqt doimiylari o‘zaro bog‘liq va to‘g‘ridan-to‘g‘ri aniq tahlil usullari ancha murakkab.
Vaqt doimiysining ahamiyati fazo muvozanati egri chizig‘ining egriligini, likopchaga yetib kelish vaqti, kolonnadagi oqimlarning tezligi va ta’minot manbaining sarfiga bog‘liq.
Shu parametrlarning vaqt doimiylari qiymatiga ta’sirini baholash uchun bir va ikki ajratish bosqichli kolonnalar misolida ko‘rib chiqamiz:
Ajratishning bitta bosqichi bug‘ tarkibi ko‘rilayotgan boyitishning o‘zgarish oralig‘ida suyuqlik tarkibidan chiziqli o‘zgaruvchi funksiya deb faraz qilamiz, ya’ni
c V = a + bcL (1)
81-rasm. Bir bosqichli rektifikatsiyaning prinsipial chizmasi
Rasmda ko‘rsatilgan qurilma uchun, yengil uchuvchi tashkil etuvchi bo‘yicha moddiy muvozanat tenglamasi quyidagicha bo‘ladi:
(2)
yoki sK = sL; sD = cV = a + bcL larni hisobga olgan holda quyidagicha yozish mumkin:
(3)
bu yerda; g – likopchadagi suyuqlik miqdori.
Qurilmaning uzatish funksiyasini «ta’minot manbai tarkibida – kub mahsulot tarkibi» kanali bo‘yicha keltirib chiqaramiz. Buning uchun (3) tenglama koordinatalarini ularning nominal qiymatlaridan og‘ishi orqali ularni statsionar rejim uchun quyidagicha belgilab olamiz:
x = sP – s ; u = sK – s = sL – cL0 (4)
va statsionar holatda deb olamiz:
(5)
tenglamani olamiz
(6)
undan, Laplas o‘zgartirishdan keyin uzatish funksiyasini quyidagi ko‘rinishda topamiz:
(7)
bu yerda X(p) va Y(p) – x(t) va y(t) larning tasviri;
|
| |
