Umumiy falsafiy va iqtisodiy qonunlar




Download 0,49 Mb.
Pdf ko'rish
bet3/10
Sana22.06.2024
Hajmi0,49 Mb.
#265119
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
Lecture-2

Umumiy falsafiy va iqtisodiy qonunlar. 
Umumiy falsafiy va iqtsodiy qonunlardan to’g’ri foydalanilgan holdagina 
iqtisodiyotni muvaffaqiyatli boshqarish mumkin. Umumiy falsafiy qonunlar ta’siri 
ijtisoiy amaliyotda iqtisodiy rivojlanishi qonuniyatlari va yo’nalishlarini aniqlash 
shaklida namoyon bo’ladi. Ishlab chiqarishni boshqarishdagi turli-tuman ijtimoiy 
munosabatlar fani umumiy falsafiy, ham iqtisodiy nazariya umumiy qonunlarga 
bo’ysunadi. 
Umumiy falsafiy qonunlar bu avvalo quyidagi materialistik dialektika qonunlaridir: 
1.
 
Miqdor o’zgarishlarining sifat o’zgarishlariga o’tish qonuni narsa va xodisalar 
miqdor va sifat jixatlarini o’zaro bog’liqligi va ta’sirini tavsiflaydi. 
2.
 
Qarama-qarshiliklar birligi va kurashi qonuni xarakatlantiruvchi kuch,o’z-
o’zidan harakat qilib amalga oshuvchi rivojlanish manbaini ko’rsatadi. 
3.
 
i nkorni inkor etish qonuni cheksiz rivojlanish va takomillashish yo’nalishini 
belgilaydi. Eskirgan narsani inkor etmay, rivojlanishga erishib bo’lmaydi, chunki 
inkor natijasida yangi narsa uchun joy yaratiladi. Shuning uchun inkor yangi 
bilan eski bog’langan vaqtdir. 


Bozor munosabatlari sharoitida menejment eski buyruqbozlik shakl va uslublarni 
inkor etib, ular ilmiy asoslangan yangilari bilan almashtiriladi. 
4.
 
ijtimoiy borliqning ijtimoiy ongdan birlamchi ekanligini belgilovchi qonun 
mehnat jamoasi, alohida mehnatkash hayotining birlamchi ekanligini ko’rsatdi. 
Boshqaruvni umumlashtirish zarur bo’lgan ijtimoiy, jamoa, shaxsiy manfaatlarni 
aniqlashda bu qonun amal qilishini hisobga olmay amalga oshirib bo’lmaydi. 
5.
 
Ishlab chiqarish kuchlarining ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlarga nisbatan 
belgilovchi ekanligini ifodalovchi qonun boshqaruv uchun katta ahamiyatga ega. 
Aynan boshqaruv vositasida ishlab chiqarishning ikki tomoni ishlab chiqaruvchi 
kuchlar va ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlar aloqasi yuz beradi. 
Falsafaning 
yuqorida sanab o’tilgan va boshqa 
qonunlari menejment 
metodologiyasi asosini tashkil etadi. Ular menejmentda markaziy kategoriyalar bo’lib, 
uning konsepsiyasi birligini mustahkamlash, barcha kategoriyalar o’rtasidagi bog’liqlikni 
aniqlashga imkon yaratadi. 
Iqtisodiyotni boshqarish tizimida iqtisodiy qonunlar yetakchilik qiladi. Insonlar 
mehnatini erkin birlashtiruvchi va tartibga soluvchi boshqarish tizimi maqsadlarni aniq 
belgilash, ularni amalga oshirish yo’llarini izlash, ular erishilgan natijalariga baho berish, 
iqtisodiy samaradorligida aks etuvchi iqtisodiy qonunlar talablari aniq hisobga olish 
lozim. 

Download 0,49 Mb.
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Download 0,49 Mb.
Pdf ko'rish