295
o„rtasidagi duragay bo„lib, uzoq davom etgan seleksiya ishlari natijasida ancha
takomillashgan.
Birinchi yili lavlagi yo„g„onlashgan ildizmeva va 50-90 ta barg hosil qiladi.
Urug„dan uruqqacha rivojlanish jarayoni 11 ta organogenez ketma-ket bosqichdan
o„tadi.
Urug„ni unishi, maysalarning hosil bo„lishi, 6 – 8
o
C
tuproq isiganda
boshlanadi. Tuproqda nam,
issiqlik, havo bo„lganida urug„ tez unib chiqadi.
Tupmevadan urug„ning bo„linib chiqishi 3-5 kun bo„ladi. Unib chiqqan lavlagi
urug„i urug„pallasi bilan yuqoriga o„sib chiqadi. Keyingi davr 6-10 kunni o„z
ichiga olib, bu vaqtda tez sur‟atda maysalanish davrida ildizi 12-15 sm bo„ladi, 1-2
ta chinbarg rivojlanganda 30 sm bo„ladi. Shu davrdan
boshlab asosiy ildiz
yo„g„onlasha boshlaydi. Kambiy to„qimalarini doimo bo„linib ko„payishi hisobiga
ildiz tez yo„g„onlashib boradi. Agrotexnika sharoitiyaxshi bo„lsa, ildizmevaning
vazni 500-600 g bo„ladi. Ildizmevaning jadal o„sishi
va barglarning rivojlanish
davrida ildizmeva navga xos shaklga ega bo„ladi-bu iyun-iyul oylariga to„g„ri
keladi. Ildizi tuproqqa chuqurroq kirib boradi. Yozning oxirida ildizmevada quruq
modda ko„p to„planadi. Bu vaqtda ildizmeva vazni ancha o„sadi. Birinchi yili ildizi
2-3 m chuqurlikka kirib boradi.
Tinim davri urug„lik ildizmevalarni qishda saqlashda o„tadi. Bunda
murakkab biokimyoviy jarayonlar: modda almashinuv, nafas olish va bo„g„inlarni
rivojlanishi yuz beradi. Urug„liklarning qayta o„sish
davri erta bahorda
ildizmevalar tuproqqa ekilgandan so„ng boshlanadi. Undan keyingi davr-barglarni
o„sishi va poyalarni hosil bo„lishi - yetarli miqdorda nam va mineral o„g„itlar bilan
ta‟minlanishiga bog„liq.
Gullash davri yozning boshlarida, ya‟ni kundalik harorat 28-30
o
C
va havo
eng past namlikda bo„lganda changlari yaxshi yetarli va changlanish jarayoni
yaxshi o„tadi. Urug„ni paydo bo„lish davri-mo„„tadil
havo va havo hamda tuproq
namligi yetarli bo„lganda yaxshi kechadi. Urug„ning pishish davrida aksincha, ob-
havo quruq va issiq bo„lganda, pishish bir vaqtda kechadi. Hamma rivojlanish
davrlari uchun birinchi yilda 180-200 kun, ikinchi yilda 115-120 kun kerak bo„ladi.
