|
“Pedagogik mahorat” Ilmiy-nazariy va metodik jurnal 2022, № 1
Pdf ko'rish
|
| bet | 125/347 | | Sana | 10.01.2024 | | Hajmi | 6,23 Mb. | | #133952 |
Bog'liq pedagogik mahorat 2022 1“Pedagogik mahorat” Ilmiy-nazariy va metodik jurnal 2022, № 1
90
Abdimumin RASULOV
Muhammadrasul IBRAGIMOV
Oʻzbekiston Milliy universiteti
professori vazifasini bajaruvchi,
psixologiya fanlari doktori (DSc)
Oʻzbekiston Milliy universiteti
oʻqituvchisi
PEDAGOGIK QOBILIYATNI BAHOLASH USULI
Ta’lim muassasasida faoliyat olib borayotgan oʻqituvchi oʻzining pedagogik qobiliyati darajasini
bilishga qiziqadi. Mazkur maqola pedagogik qobiliyatning baholash usulini yoritishga bagʻishlangan.
Muallif psixologik tajribada keng qoʻllanilayotgan metodikalardan birini amaliyotga tatbiq etish
xususiyatlari tafsilotini taqdim etgan.
Kalit soʻzlar: qobiliyat, pedagogik, oʻqituvchi, oʻquvchi, pedagogik vaziyat, motivatsiya.
Учитель, работающий в учебном заведении, заинтересован в том, чтобы знать уровень своих
педагогических способностей. Данная статья посвящена освещению метода оценки педагогических
способностей. Автор подробно рассказал об особенностях применения одного из методик, широко
используемых в психологическом исследовании, на практике.
Ключевные слова: способность, педагогический, учитель, ученик, педагогическая ситуация,
мотивация.
A teacher working in an educational institution is interested in knowing the level of his pedagogical
abilities. This article is devoted to highlighting the method of assessing pedagogical abilities. The author
spoke in detail about the features of the application of one of the methods widely used in psychological
research in practice.
Key words: ability, pedagogical, teacher, pupil, pedagogical situation, motivation.
Kirish. Ma’lumki, pedagogik faoliyat juda murakkab jarayon boʻlib, uning natijasi koʻpgina
omillarga, xususan, oʻquv dasturlari mazmuni, ta’limning vazifasi, uning ijtimoiy, iqtisodiy, siyosiy, axloqiy,
estetik maqsadlariga bogʻliq boʻladi.
Pedagogning kasbiy layoqati (egallab turgan vazifasiga loyiqligi yoki kompetentligi), binobarin,
oʻqituvchilik faoliyatining samaradorligi, ma’lum koʻrsatkichlarga, masalan, pedagogning boshqalarni
nimaga va qanday qilib oʻrgatishini qanchalik tushunishi hamda bilishi, uning bilimi darajasi, oʻqitish
texnologiyasini qay darajada oʻzlashtirib olgani, kasbiy mahorati, ta’lim berish, tarbiyalash va shaxsni
rivojlantirish bilan bogʻliq masalalarni qanchalik hal eta olish qobiliyati bilan belgilanadi. Shunday ekan,
“Insonning pedagogik qobiliyatlarini qanday baholash mumkin” degan savol tugʻilishi tabiiy hol. Albatta,
insonning pedagogik qobiliyatini baholash usullari juda koʻp. Bu borada mamlakatimizda pedagog
psixologiyasining turli xil qirralari oʻrganilgan: (Sh.X.Abdullayeva [1], Y.M.Asadov [2], A.Beknazarov [3],
A.Jabborov [4], M.Qoplonova [5], A.Mashkurov [6], A.Rasulov [8], M.L. Soipova [9], Sh.Saparov [10],
D.R.Turayeva [11], Sh.A.Eshmetov [9] va boshqalar). Mazkur tadqiqotlarda koʻplab pedagogik tajriba-
sinovlari, kuzatishlar va testlar oʻtkazilgan. Ulardan “Kommunikativ va tashkilotchilik qobiliyatlarini
aniqlash metodikasi” [1, 9], “16 omilli shaxs soʻrovnomasi” [2, 6], “Oʻqituvchi oʻquvchilar nigohida” [3],
“Oʻz-oʻziga munosabat soʻrovnomasi” [4], “Psixodiagnostik testi” [8], “Oʻqituvchining pedagogik faoliyat
haqidagi tasavvurlarini tekshirish metodikasi” [9, 8] va “Oʻqituvchi faoliyati uslubini oʻrganish” metodikasi
(K.Markova va A.Y.Nikonova), “Oʻz-oʻzini boshqaruv uslubini baholash” metodikasini (A.V.Batarshev)
[11, 8] namuna sifatida keltirib oʻtish mumkin.
|
| |
