buyum har safar cho„zilganda
=1.15-1.40 ga teng. Volokani ko„ndalang
kesim
yuzi 26-rasmda ko„rsatilgan.
I.Kirish zonasi. II.Deformatsiyalash zonasi.
III.Kalibrlash zonasi. IV.Chiqish zonasi
Cho„zish kuchi ishlayotgan materialning holati va xususiyati, shakli,
asbobning turi, ishqalanish shartiga va boshqalarga bog„liq bo„lib, uning miqdori
Р=К
*
F
1*
G, кг
Bunda : К-koeffitsiyent bo„lib, uning qiymati 0.5-0.7 ga teng;
F
1
-buyumni volokadan chiqqanidan ko„ndalang kesimi yuzi;
G- buyumni cho„zilgandan keyingi mustahkamlik chegarasi, kg/mm2 .
Cho‘zish uchun asbob va mashinalar. Cho„zishda
asbob sifatida
volonka(ko„z)dan foydalaniladi. U juda sodda asbob bo„lib, teshikli halqa.
Buyumni volokadan o„tkazish usuliga qarab, cho„zish stanlari to„rt xil
bo„ladi:
1. Barabanli cho„zish stanlari;
2. Zanjirli cho„zish stanlari (truba va murakkab profilli zagotovkalarni
cho„zish uchun);
3. Reykali cho„zish stanlari;
4. Vintli cho„zish stanlari.
Voloka tayyorlashda yuqori sifatli asbobsozlik legirlangan po„latlardan
foydalaniladi yoki qattiq qotishmalardan tayyorlanadi. Juda ingichka simlarni
cho„zishda olmosdan tayyorlangan volonkalardan o„tkaziladi.
Yumaloq kesimli
buyum olish uchun voloka halqadan iborat bo„lib, uni ko„ndalang kesimi 27-
rasmda ko„rsatilgan. Bundan tashqari yig„ma va rolikli volokalar ham mavjud.
Barabanli cho„zish stanlari bir
I
II
III
IV
26-rasm. Voloka kesimi.
27-rasm. Bir barabanli stan va voloka
sxemasi
1-O‘ram uchun baraban
2- Voloka
3-Tortuvchi baraban
barabanli va ko„p barabanli stanlarga (buyum birin- ketin bir necha volokadan
o„tib barabanlarga o„raladi) bo„linadi. Tortuvchi baraban diametri 120-1000
mmgacha bo„ladi. Bir barabanli stanlarning quvvati 15 kvt, tezligi 240 m/min, ko„p
barabanli stanlarning quvvat 150 kvt ga, va tezligi 250 mm/s ga teng bo„ladi.
Bir barabanli cho„zish stanni boshlang„ich materiali o„rovchi barabanga
solinib, uchi esa tortuvchi barabanga bog„lanadi.
Elektrodvigatel tortuvchi
barabanni harakatga keltiradi va boshlang„ich zagotovka asta sekin tortilib,
tortuvchi barabanga o„raladi. Bir barabanli cho„zish stanlarida diametri d=4-25 mm
simlar olinadi. Ko„p barabanli stanlarda esa 4-6 mmli simlarni bir necha marta
volokalardan qayta- qayta o„tkazilib, ingichka simlar olinadi.
1, 2, 3, 4, 5, 6- cho„zish ko„zlari;
7, 8, 9- tortuvchi barabanlar;
10- uzatma;
11- elektrodvigatel;
12 –sim.
Cho„zishdan oldin cho„ziladigan materiallar
yaxshilab kuyindi va
changlardan tozalanadi va
kavsharlanadi. Shundan so„ng metalning ustki yuzi
kislota va ishqorlar bilan yuviladi. Materialni 100
0
С gacha qizdirib quritiladi
quruq metalni yuziga ishqalanishini kamaytirish uchun moy surtiladi.
Moylagan vaqtda kuch kamroq, yuza toza, mustahkamligi yuqori bo„ladi.
Moy sifatida har xil mineral va o„simlik moylari, grafit,
sovun va boshqa
emulsiyalar ishlatiladi.
Cho„zish stanlari 4/600, 4/550 markalar bilan belgilanadi. Markadagi 4
raqami ko„zlarning soni, 600 va 550 raqamlari esa tortuvchi barabanning
diametrini (mm larda) ifodalaydi.
Har bir cho„zish stanining harakat marshruti, ya‟ni zagotovka volokadan
o„tib, uni o„lchamini qabul qiladi.
Misol: d=4.2 mm sim 6 ta volokadan o„tganda
4.2
3.87
3.46
3.0
2.6
2.25
2.0 м.
Diametri d=2.0 mmgacha cho„ziladi. Bunda tortuvchi barabanni tezligi
V=400-600m/min
Zanjirli cho„zish stanlari murakkab profilli zagotovkalarni va trubalarni cho„zishi
mumkin.
Stan boshlovchi (chervyak
reduktori, yulduzcha ) va ergashtiruvchi
yulduzchadan iborat bo„lib, ular bir-biri bilan zanjir bilan birlashgan. Zanjirda 3-4
ta aravachali qisqich bo„lib ular zanjir bilan birga harakat qiladi. Qisqich
zagotovkani uchini ilib oladi va zanjirni harakati natijasida to„g„ri chiziqli harakat
qiladi. Zagotovka zanjir chetiga kelganda mahsus ilgichlar zagotovkani stol ustidan
tortib oladi.
28-rasm. Ko„p barabanli stan
sxemasi
1. Stol;
2. Tortuvchi yulduzchalar;
3. Zanjir;
5. Ilmoq;
6. Qisqichli arava;
7. Tortiq;
8. Mexanizm;
9. Voloka;
10.Zagotovka.
Vintli cho„zish stanlarida zagotovkani cho„zishda
gayka bilan mahkamlangan
qisqich zagotovkani qisqich va gayka bilan birga to„g„ri chiziqli harakat qilishin
ta‟minlaydi.
1.Voloka;
2.Zagotovka;
3.Qisqich;
4.Reyka;
5.Yulduzcha.
29- rasm. Zanjirli cho„zish stani
30-rasm. Vintli cho„zish sxemasi
31-rasm. Reykali cho„zish stani
sxemasi
1.vint;
2.gayka;
3.qisqich;
4.zagotovka;
