|
26 may 2022 3-to’plam 16-bet Kichik maktabBog'liq 26-11-PBwww.pedagoglar.uz
26-son 3 –to’plam may 2022
Sahifa: 26
“nima bilan” shug`ullanilishini o`zi hal qilsin. Masalan: hal qilishning barcha
bosqichlarini o`zi yecha olsagina mantiqiy fikrlashi rivojlanib boraveradi. Savolga
to`g`ri va tez javob berishi uchun kattalar shoshilmasligi kerak.Kech bo`lsa ham
bola o`z xatosini o`zi to`g`rilasin, o`z fikrining to`g`riligini o`zi dadil turib isbotlay
olsin. M.Montessori pedagogikasining ahamiyati xuddi shunday sifatlarni
tarbiyalashga, aqliy qobiliyatlarni rivojlantirishga qaratilganligidadir. U yaratgan
o`yinlar sezgi organlari: ko`rish, eshitish, teri-tuyush. Hid bilish, ta`m bilish orqali
narsa va hodisalarni bilib olishga mo`ljallangan “kvadrat tuz”, “bo`sh katakni
to`ldir”, “nuqtalat o`yini”, “Loto”, “Rangiga qarab o`rnini top”, “O`z o`rnini top”,
“Qaysi biri ortiqcha” o`yinlari shular jumlasidandir. Atoqli italiyalik pedagok,
psixiatr vrach M.Montessori 1870-1952 yillarda yashab ijod etgan. U asos solgan
bolalar uylariga maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalar jalb qilinib, u yerda
tarbiyaning o’ziga xos tizimi amalga oshirildi. U tuyg’u organlarini tarbiyalashni
birinchi o’ringa qo’yadi,buning uchun tegishli didaktik material ishlab chiqadi.
Mashqlar sistemasi bolalarda muayyan ko’nikma va malakalarni: predmetlarni
shakliga,vazni va rangiga qarab farqlash,xilma-xil ovoz va hidlarni bilish
ko’nikmalarini hosil qilishga qaratilgan. Montessoru foydalanadigan didaktik
materiallar o`z-o`zini nazorat qilish prinsipiga muvofiq yaratilgan bo`lib,
bolalarga, pedagogning ishtirokisiz, mustaqil shug`ullanish imkonini beradi. Lekin
bunda sezgi organlarining rivojlanishi nutqning o`sishi bilan bog`lanmas
edi.Kattalar tomonidan majburlash, “uni o`yna”, “buni o`yna”, “xato qilding”,
“mana bunday bajar” qabilida ish tutish M. Montessori pedagogikasiga zid
uslublardir. Uning ta`limi “O`zim bajarishim uchun menga yordam ber” qabilida
ish yuritishga asoslangandir. Bola erkin “kim bilan”, “nima bilan”, “qachon”
tushunchalarini o`zi hal qilsin. O`zi ko`rib, eshitib, harakat qilib, paypaslab
mushohada, ya`ni mantiqiy fikrlay olsin.Maktabgacha ta’lim sohasida pedogogik
jarayonga xozirgi kun talablari bolalarni erkin fikrlashga undovchi qanday
topshiriqlar, ta’limiy oyinlardan foydalanish lozimligi togrisida tushuncha beradi.
Bolalarda erkin , xur fikrlilikni tarbiyalash istagi xalqimizda qadimdan
mavjudligini ta’kidlash uchun Xoja Nasriddin xaqidagi rivoyatlardan birida
|
| |
