|
3-Mavzu: Sezgi va idrokning psixologik mohiyati, fiziologiyasi reja
Pdf ko'rish
|
| bet | 23/25 | | Sana | 21.05.2024 | | Hajmi | 447,68 Kb. | | #247741 |
Bog'liq 3-mavzu1.
Fazoni idrok qilish
2.
Vaqtni idrok qilish
3.
Harakatni idrok qilish
Fazoni idrok qilish
Fazoni idrok qilish voqelikdagi narsa va hodisalarning fazoda egallagan o’rnini,
shaklini, miqdorini, bir-biriga nisbatan munosabatlar bilish jarayonining shaklidir.
Voqelikni idrok qilish orqali inson borliq to’g’risida, uning xususiyatlari, xajmi, masofasi
(ich tomonni, chuqurligi) yuzasida muayyan ma'lumotlar, xossalar, axborotlar to’plash,
ularni farqlash imkoniyatiga ega bo’ladi.
Fazoni idrok qilish undagi narsalarning shaklini, hajmini va o‘zaro munosabatlarini
aks ettirishdir. Demak, fazodagi narsalar uch o’lchovda idrok qilinadi; narsalarning
shakli: uch burchakli, to’rt burchakli, kub, kvadrat, doira, konus va boshqalar.
Narsalarning hajmi katta, kichik, o’rtacha, yirik, mayda va boshqalar. Narsalarning bir-
biriga va idrok qiluvchiga munosabati: o’ngda, chapda, yuqorida, pastda, uzoqda va
hokazo. Fazoni ko’rish, teri, muskul-harakat organlari bilan idrok qilinadi. Fazoni bir
ko‘z bilan yoki ikki ko‘z bilan idrok qilamiz. Monokulyar idrokda narsalarning
chetlaridan kelayotgan nurlar bitta ko‘zning to’r pardasida aks etadi. Bu nurlar ko‘z
gavharlarida bir-birini kesib o’tadi va ularning kesishgan joyida ko’rish burchagi hosil
bo’ladi. Bu burchakning katta-kichikligiga hamda uning ko‘zdan qanchalik uzoq-
yaqinligiga bog’liq. Ko‘z gavharlarining va
umuman ko‘zning narsalarni eng yaxshi ko’rish uchun moslashuvini
akkomadasiya
deyiladi.
Odatda fazodagi narsalarning shakli, hajmi va o‘zaro munosabatlarini ikki ko‘z
bilan binokulyar idrok qilinadi.
Biz bir narsaga ikki ko‘z bilan qaraymiz. Lekin narsa bitta aks etadi. Buning sababi
o’sha narsadan keladigan nurlarning ko‘z pardasiga mos yoki mos bo’lmagan nuqtalariga
to’g’ri kelishidir.
Narsalarning fazo munosabatini binokulyar idrok qilishda konvergensiya muhim
ahamiyatga ega.
Konvergensiya
- biror narsaga qaraganda ikkala ko‘z soqqasining qanshar tomon
bab-barobar burilishidir. Konvergensiya masofani, chuqurligini aniq, to’liq idrok qilishga
imkon beradi.
|
| |
