Tarix darslarida yangi pedagogik texnologiyalardan foydalanish
XX asr kishilik jamiyati taraqqiyoti tarixdan fan va texnika sohasida yuz bergan
inqiloblar davri sifatida joy oldi. Ilm-fan va texnika rivojini yuksak sur'ati moddiy
ishlab chiqarish jarayonini nazariy va amaliy jahatdan boyitish jarayonida ijtimoiy
munosabatlarning yangicha mazmun kasb etishini ta'minladi. Moddiy ishlab
chiqarish, hom- ashyoni qayta ishlash sohalarida mahsulot ishlab chiqarish
jarayonini tashkil etishga nisbatan texnologik yondashuv an'anasi yuzaga keldi.
Ishlab chiqarish jarayoniga nisbatan texnologik yondashuv muayyan sohalarda
isloxotlarni tashkil etish va muaffaqiyatni ta'minlash hamda yutuqlarni boyitib
borish kabi maqsadlarga erishishning samarali omilidir.
Moddiy ishlab chiqarish sohalariga zamonaviy, ilg'or texnologiyalarning
tatbiq etishning bir qator shartlari mavjud, xususan, ilm-fan va texnikaning so'nggi
yutuqlariga tayanish.yirik moliyaviy mablag'lariga tayanish yirik moliyaviy
mablag'lar va yuksak darajadagi kasbiy mahoratga ega malakali mutaxasislarning
mavjudligi bu boradagi yutuqlarni kafolatlaydi.
Ayni vaqtda respublika ijtimoiy hayotiga shiddatli tezlikda axborotlar oqimi kirib
kelmoqda va keng ko'lamni qamrab olmoqda. Axborotlarni tezkor suratda qabul
qilib olish, ularni tahlil etish, qayta ishlash umumlashtirish, xulosalar asosida
o'quvchilarga yetkaazib berishni yo'lga qo'yish ta'lim tizimi oldida dolzarb
muammolardan biri hisoblanadi Ta'lim jarayoniga pedagogik texnologiyani tatbiq
etish yuqorida qayd etilgan dolzarb muammoni ijobiy hal etishga xizmat qiladi.
Mustaqillik sharofati bilan respublikamizda ta'limga munosabat butunlay
o'zgardi.chunonchi millatni ko'tarish, iqtisodiyotni rivojlantirishda manfatdor
bo'lmagan sobiq Ittifoq davrida qabul qilingan mutlaqo maxfiy yo'riqnomada
shunday deyilgan: ― boshlang'ich va o'rta maktablarda bundan xam avval o'rta va
oliy o'quv yurtlarida o'ta e'tibor qozongan o'qituvchilar ishdan chetlashtirilishi
lozim bo'ladi. Fanlar orasidagi farq tekislab yuborilishi , originallar nashri
cheklanishi, lotin va eski grek tillari, umumiy filosofiya, mantiq, genetika
fanlarining o'tilmog'i to'xtatilishi shart. Tarix darslarida o'tgan siyosatdonlar
.kimlar vatan ravnaqi uchun xizmat qilishga urinishgani xaqida gapirish mumkin
emas.e'tiborni faqat podshoxlar zulmi va ularga qarshi qaratilan xalq kurashiga
burmoq lozim bo'ladi. Maxsus maktablarda mutaxassislik juda chegaralab o'tilishi
kerak... Oliy o'quv yurtlariga shunday kishilarni qabul kilishga erishish kerakki,
ular xalqning omi qatlamidan bo'lishsin va ularni mutaxassislik bo'yicha chuqur
bilim olish emas, balki faqat diplom qiziqtirsin1.
Yuqoridagilardan ko'rinib turibdiki, sobiq Ittifoq davrida ta'limga, milliy tarbiyaga,
fikr-mushohada yuritishga e'tibor berilmagan. Aksincha. ,bugungi kunda
mustaqillik sharoitida, bilimlar iqtisodiyoti davrida tarixga xolisona munosabat
bildirib, o'quvchilarda o'ziga ishonch ruhini tarbiyalashimiz, mustaqil fikr yurita
olishlariga zamin Hozirlashimiz lozim. Ana shu vazifalarni amalga oshirishda
yangi pedagogik texnologiyalardan foydalanish zarur.
Pedagogik texnologiyaning markaziy muammosi o'quvchi shaxsining
rivojlantirish orqali ta'lim maqsadiga erishishni ta'minlashdan iborat. Aslida
pedagogik texnologiya quyidagi tarkibiy unsurlarga ega bo'lib u quyidagilardan
iborat:
-ta'lim jarayonining umumiy loyixasi;
-ta'limni tashkil etishga nisbatan ijtimoiy extiyoj
-ta'lim maqsadi
-ta'lim mazmuni, shakl, metod usullari texnikasi
-o'quvchi va o'qituvchi faoliyati
-ta'lim natijasi
Ta'limda pedagogik texnologiyadan foydalanish jarayonida o'quvchilarning
yosh, fiziologik,psixologik xamda shaxsiy xususiyatlarini xisobga olgan xolda,
ta'lim jarayonini demokratlashtirish va insonparvarlashtirish, xamda faoliyatni
ob'ektiv baxolash shartlariga amal qilish lozim.Xususiy fanlarni o'qitish jarayonida
samarali ravishda texnik vositalar imkoniyatidan keng foydlanish muxim
xisoblanadi. Ilmiylik, amaliylik , tavsifiylik pedagogik texnologiyaning muxim
xususiyatlari xisoblanadi. Ta'limda pedagogik texnoligiyalardan. Foydalanib,
ortiqcha ruxiy va jismoniy kuch sarf etmay qisqa vaqt ichida yuksak natijaga
erishish mumkin. Pedagog inter faol usullardan foydalanib, o'z bilimini chiroyli
taqdimotini uyushtirishi mumkin, chiroyli taklif muxim talablarni keltirib
chiqarganidek, o'quvchi shaxsiga samimiy, oqilona munosabatda bo'linganda fan
predmetlaridan o'zlashtirishni yuqori sifat ko'rsatkichlariga yetkazish mumkin.
|
