Yarimo‘tkazgich diod deb bir (yoki bir necha) elektr o‘tishlarga ega ikki elektrodli elektron
asbobga aytiladi. Diodlar radioelektron qurilmalarda ishlatilishi va bajaradigan vazifasiga muvofiq
tasniflanadilar.
Barcha yarimo‘tkazgich diodlarni ikki guruhga ajratish mumkin: to‘g‘rilovchi va maxsus
vazifalarni bajaruvchi.
To‘g‘rilovchi diodlar o‘zgaruvchan tokni o‘zgarmas tokka o‘zgartirish
uchun qo‘llanadi. To‘g‘rilanuvchi tok shakli va chastotasiga bog‘liq
holda ular past chastotali,
yuqori chastotali va impuls diodlarga ajratiladi.
Maxsus vazifalarni bajaruvchi diodlarda р-n
o‘tishlarning turli
elektrofizik xususiyatlaridan, masalan, teshilish hodisalaridan,
fotoelektrik
hodisalardan, manfiy qarshilikka ega sohalari mavjudligidan va boshqalardan foydalaniladi.
Maxsus vazifalarni bajaruvchi diodlar, xususan, o‘zgarmas
kuchlanishni barqarorlash, optik
nurlanishni qayd etish, elektr sxemalarda signallarni shakllantirish va boshqa vazifalarni amalga
oshirish uchun qo‘llaniladi.
a) b) v)
6.4-rasm. Yarimo’tkazgich Diod
Yarimo‘tkazgich diodlarning elektr sxemalarda shartli belgilanishi 6.4,
а-rasmda, uning
tuzilmasi ko‘rinishi b – rasmda keltirilgan. Rasmlarda diodning chiqishlari A va K ko‘rsatilgan
bo‘lib, ular diodning elektrodlari deb ataladi. Diodning
р – tomoniga ulangan elektrod
anod deb,
n – tomoniga ulangani esa –
katod deb ataladi. Diodning statik VAXi v – rasmda keltirilgan.
Yarimo‘tkazgich diodning to‘g‘ri va teskari yo‘nalishlaridagi qarshiliklari bir –
biridan
keskin farq qiladi: to‘g‘ri yo‘nalishda siljitilgan diodning qarshiligi qiymati kichik,
teskari
siljitilgan diodniki esa – katta bo‘ladi. Shu sababdan diod bir tomonga elektr tokini yaxshi
o‘tkazadi, ikkinchi tomonga esa – yomon o‘tkazadi.
Diodni asosiy parametrlari:
1.
Статик qarshilik
Д
Д
CT
i
u
R
[Ом] ;
2. Differensial qarshilik
i
u
r
диф
[Ом] ;
3.
Xarakteristika tikligi
u
i
S
[А/В] .
