`
63
MASOFAVIY TA’LIM IQTISODIYOTNI RAQAMLASHTIRISH SHAROITDAGI
O’RNI VA AHAMIYATI
Axmedova Barno Abdiyevna
Qarshi muhadislik-iqtisodiyot instituti tadqiqotchisi
https://doi.org/10.5281/zenodo.7700532
Annotatsiya: Ushbu maqolada ma’sofaviy ta’lim iqtisodiyotni
raqamlashtirish sharoitida
asosiy omil sifatida e’tirof etilgan va maqolada firkr mulohazalar keltirilgan.
Kalit so’zlar: Masofaviy ta’lim, ilmiy, pedagogic, axborot-kommunikatsiya, ta’lim
jarayoni,
ta’lim xizmati.
Masofaviy ta’limda Onlayn o’qitish kurslari quyidagi elementlarni o’z ichiga olgan holda o’quv
dasturlarini diqqat bilan rejalashtirish ucun eng avvalo ta’lim muhiti muhim ahamiyatga ega.
Onlayn o’quv muhiti deganda o’quvchilar onlayn-resursga kirish, onlayn kurs va aloqa uchun
tizimlardan foydalanish, o’qituvchidan yordam olish va baho olish joylari tushuniladi. Odamlar
qo’llab-quvvatlaydigan, tasalli beradigan va tasodifiy bo’lgan o’quv muhitida eng yaxshi
bilimlarni o’rganadilar. Shunday qilib o’quv muhiti jismoniy, ishonch, hurmat,
yordam va
erkinlik kabi har tomonlama qulay bo’lishi kerak. Shu bilan birga, onlayn o’qitish muhiti ta’lim
natijalariga katta ta’sir ko’rsatmaydi, ammo onlayn o’quv kursida tegishli o’quv muhitini
yaratish imkoniyatiga ega.
Ikkinchidan kurslarni boshqarish tizimi - o’quvchilarni royxatdan o’tkazishni, onlayn o’qitish
kurslari tarkibini yetkazib berishni, kuzatishni hamda testlar o’tkazishni osonlashtiradi.
Shuningdek o’qituvchilar tomonidan olib boriladigan o’quv mashg’ulotlarini
boshqarishga
imkon berishi mumkin. O’qituvchiga onlayn kurs tarkibini nisbatan osonlik bilan yaratishga
imkon beradigan va keyinchalik ushbu kursni o’qitish va boshqarishga imkon beradigan
vositalar va namunalar to’plamini taqdim etadi, shu jumladan kursda o’rganuvchilar bilan turli
xil o’zaro aloqalarni ta’minlashni o’z ichiga oladi.
Uchinchidan texnik infratuzilma - o’quv jarayoni natijalarini ta’minlashda texnologiya muhim
rol oynaydi, chunki talabalar onlayn o’rganish muhitida ko’proq o’zaro aloqalarga ega bo’lib,
muvaffaqiyatli bo’lishlari kerak. Universitetda onlayn kurslar
uchun zamonaviy va mos
keladigan transfer ma’lumotlariga ega bo’lgan qo’llab-quvvatlovchi sifatli texnologiyalar
mavjud bo’lishi kerak .
Masofaviy ta'lim sharoitida pedagogik o'zaro ta'sir jarayoni o'zaro ta'sir qiluvchi sub'ektlar
o'rtasida tabiiy to'siqlar mavjudligi bilan murakkablashadi, ammo bu momentdan mohirona
foydalanish mumkin. Pedagogik o'zaro ta'sir - bu maxsus tashkil etilgan jarayon bo'lib, uning
natijasi o'qituvchi va o'quvchilarning xatti-harakatlari, faoliyati va munosabatlaridagi o'zaro
o'zgarishlardir. Biz vositachining (kompyuterning) o'quv salohiyatini ochish haqida ketyapmiz,
bu o'qituvchi va talabalar tomonidan yuqori samaradorlikka yordam beradi.
Biz V. Thurmond, K. Wambach, G.R. Konnors va B.B. Frey pedagogik o'zaro ta'sirning bo'linishi
haqida 4 tur bo'yicha masofaviy ta'lim shartlari: talaba - o'quv
kursining mazmuni; talaba -
talaba; talaba - o'qituvchi; talaba interfeys.
Grebenyuk T. B. va Bulan I. G. masofaviy ta'limda o'qituvchi va talabalar o'rtasidagi pedagogik
hamkorlik modelini ishlab chiqdi. Bu model asosida o'zaro ta'sirning birinchi turi "talaba - kurs
mazmuni", talabaning o'zaro ta'siri va onlayn kurslarda taqdim etiladigan tarkibi, tarkibning
ravshanligini o’z ichiga oladi. Bu erda vaqt va muhit ushbu o'zaro ta'sirning samaradorligi
