• 2-mikroelementlar
  • 3-olma urig‘ida
  • 7 sinf ximiya indd




    Download 66,04 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet141/157
    Sana01.02.2024
    Hajmi66,04 Mb.
    #150134
    1   ...   137   138   139   140   141   142   143   144   ...   157
    Bog'liq
    7-sinf KIMYO 2022

    Asosiy tushunchalar 
    Vitaminlar odamlarning jismoniy 
    va hissiy holatiga ta’sir qiladi.
    Vitaminlar shartli ravishda vita-
    minlar va vitaminsimon modda-
    larga bo‘linadi. Vitaminsimon 
    moddalar biologik xossalari bilan 
    vitaminlarga o‘xshaydi, lekin odat-
    da ko‘p miqdorda talab etiladi.
    Vitaminning qisman yetishmasli-
    gi 
    gipovitaminoz, mutloq tanqisli-
    gi
    avitaminoz deb ataladi. 


    158
    Olma mevasida uchraydigan vitamin va minerallar. 
    1-vitaminlar: A–0,03 mg, B
    1
    –0,03 mg, B
    2
    –0,02 mg, B
    3
    –0,07 mg, 
    B
    6
    –0,07 mg, B
    9
    –2,0 mkg, C–10,0 mg, E–0,55 mg, H–0,3 mkg, PP–
    0,3 mg.
    2-mikroelementlar: temir – 2,2 mg, kaliy – 278 mg, kalsiy – 15,0 
    mg, magniy – 9,0 mg, natriy – 26 mg, oltingugurt – 5,0 mg, fosfor – 
    11 mg, xlor – 2 mg, alyuminiy – 116 mkg, bor – 245 mkg, vanadiy – 
    4 mkg, yod – 2 mkg, kobalt – 1 mkg, marganes – 47 mkg, mis – 110 
    mkg, molibden – 6 mkg, nikel – 17 mkg, rubidiy – 63 mkg, ftor – 8,0 
    mkg, xrom – 4 mkg, rux – 150 mkg.
    3-olma urig‘ida: yod-80 mkg.
    Vitaminlar
    Kunlik 
    me’yor
    Vazifasi
    Manbai
    Askorbin 
    kislotasi 
    (vitamin C)
    50–100 mg Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalarini 
    muvofi qlashtiradi. Himoya quvvatini 
    oshiradi.
    Sitrus mevalar, qulupnay, 
    malina, karam, petrushka, 
    ukrop, qizil qalampir, baqlajon
    Tiamin 
    (vitamin B
    1
    )
    1,4–2,4 mg Markaziy va periferik nerv 
    sistemasi faoliyatini tartibga soladi. 
    Yog‘ va uglevod almashinuvini 
    muvofi qlashtiradi.
    Non (qora non), grechka, 
    suli yormasi, no‘xat, soya, 
    sabzavotlar
    Ribofl avin 
    (vitamin B
    2
    )
    1,5–3 mg Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalarida 
    ishtirok etadi.
    Non (qora non), grechka, 
    suli yormasi, no‘xat, soya, 
    sabzavotlar
    Retinol
    (vitamin A)
    0,5–2,5 mg Organizm o‘sishi va rivojlanishini 
    tartibga soladi. Hujayra membranasi 
    faoliyatini me’yorlashtiradi.
    Baliq, jigar, sariyog‘, tuxum 
    sarig‘i, baliq yog‘i, sabzi, 
    pomidor, qovoq, o‘rik, na’matak
    Kalsiferol
    (vitamin D)
    2,5–10 mkg Organizmdagi kalsiy va fosfor fao-
    liyatini boshqaradi. Suyak, tishlarning 
    shakllanishida ishtirok etadi.
    Baliq va baliq mahsulotlari, 
    sariyog‘, tuxum sarig‘i.

    Download 66,04 Mb.
    1   ...   137   138   139   140   141   142   143   144   ...   157




    Download 66,04 Mb.
    Pdf ko'rish