• Dekantatsiya
  • Xromatografi ya
  • 7 sinf ximiya indd




    Download 66,04 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet18/157
    Sana01.02.2024
    Hajmi66,04 Mb.
    #150134
    1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   157
    Bog'liq
    7-sinf KIMYO 2022

    Ishning borishi:
    Kerakli jihoz va moddalar: qog‘oz sochiq yoki fi ltr qog‘oz, fl omaster yoki bo‘yoqlar, 
    pi petka, suv.
    Aralashmalarni ajratish usullari
    Tajriba
    Filtrlash
    Filtrlash – suyuqlik yoki gazdagi moddalarni qattiq jismlarni tutib 
    qoladigan fi ltrlovchi to‘siq yordamida ajratish jarayoni. Changyut-
    gich ishlashi, ichimlik suvini fi ltrlash, grippga qarshi maska, respi-
    rator taqish bunga misol bo‘ladi.
    Dekantatsiya
    Dekantatsiya – cho‘kma bo‘lmagan suyuqlik qatlamini olish 
    orqali aralashmalarni ajratish jarayoni. Bunga tog‘ jinslarini boyit-
    ish, neft yoki benzinni cho‘ktirish misol bo‘ladi.
    Magnit yordamida ajratish
    Agar aralashmaning tarkibida metall bo‘lsa, uni magnit yor-
    damida ajratish mumkin. Bu usulda metallni qayta ishlash korxo-
    nalarida temir qoldiqlari boshqa komponentlar dan ajratiladi.
    Xromatografi ya
    Xromatografi ya – gaz, suyuqlik yoki erigan mod-
    dalar aralashmasini adsorbsion usulda ajratish va 
    analiz qilish. Tabiiy pigmentlarni ajratish, fermentlar, 
    tabiiy mahsulotlardan dorilar olish misol bo‘ladi.
    Haydash
    Haydash – suyuq moddalarni ular bilan aralashgan 
    mod dalardan tozalash yoki har xil qaynash temper-
    aturasiga ega bo‘lgan suyuq moddalar aralashmalarini 
    bir-biridan ajratish uchun ishlatiladi. Bunga havo va neft-
    ni haydash orqali toza moddalarga ajratish misol bo‘ladi
    .


    23
    1. Agar sho‘rva sho‘r bo‘lsa, kichik doka xaltaga 20–30 g guruch solib, 10–15 daqiqa sho‘rvaga 
    botirib turilsa sho‘ri kamayadi. Bu “sirli” harakatining asosi nima? Muammoni hal qilishning boshqa 
    usulini taklif qila olasizmi? 
    2. Xamirni tayyorlashdan oldin un elanadi. Bu jarayonni moddalarni ajratish usullaridan biriga 
    bog‘lash mumkinmi? Agar shunday bo‘lsa, bu usul nimaga asoslangan? 
    3. Mashhur ertaklarda o‘gay ona yoki boshqa yovuz qahramonlar ijobiy qahramonni muayyan 
    aralashmalarni alohida komponentlarga ajratishga majbur qilgan. Shunday ertaklar esingizdami, 
    ular qanday aralashmalar edi va qaysi usul asosida ajratilgan?

    Download 66,04 Mb.
    1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   157




    Download 66,04 Mb.
    Pdf ko'rish