Bu avlod texnik vositalarining rivojlanishining xarakterli
tomoni
bo‘lib, AIJni REVlarini loyihalovchisiga ALS yordamida maksimal
yaqinlashtirishga
intilish hisoblanadi.
Bunday
holda REVsi
narxining nisbatan past bo‘lishligi, o ‘lchami va iste’molga bo lgan
talab bilan, ALSlarda yechiladigan masalalaming murakkabligiga
qarab, asosiy EHMning yuqori texnik parametrlarini saqlab qolish
talabining qarama-qarshiligi, lokal hisoblash tarmoqlariga birlash-
tirilgan
quvvatli
markazlashtirilmagan EHM lar sistemalarini
yaratilishiga olib keldi.
Hozirga kelib ALS sohasidagi apparatli va dasturli vositalarning
takomillashib borishi va ularga bo‘lgan talabning oshib borishi,
bazali tashqi qurilmalar va LHTga bo'lgan talablami keltirib
chiqardi. Endi loyihalovchining ish stolidagi etalon asosiy EHM
sifatida, uzoq vaqt davomida LHT lari yoki boshqa EHM lar bilan
o ‘zaro bog‘langan ishchi stansiyalaridan foydalaniladi.
Ishchi stansiyalar deb, mikro EHM bazasidagi
bevosita injener-
ning ish joyida muloqotli rejimda, KIS lami loyihalashga, loyihalash
va umumiy texnik masalalami yechishda injener mehnati samara-
dorligini oshirishga m o‘ljalangan interaktiv grafikli sistemalariga
aytiladi.
ISlari shaxsiy kompyuterlardan yetarlicha farqlanadi, ya’ni ISga
bo‘lgan talab ALS sohasi bozori bo‘yicha shakllanadi, ShKga bo‘l-
gan talab esa,
idora jihozi, maishiy texnika, aloqa va kom-
munikatsiya vositalari sohasidagi bozor talablariga ko‘ra shakl
lanadi.
ISlari
shaxsiy
kompyuterlarga
bog‘liq
bo‘lmagan
holda
rivojlanib bordi, lekin ishchi stansiyalarining elementlar bazalarini
arzonlashib borishi va ShK lar xarakteristikalariga boMgan yuqori
talab, ShK laming quvvatli modellarini ALS vositalari bozoriga,
unchalik qimmat boMmagan IS larini siqib chiqarib kirib kelishiga
olib keldi.
Ishchi stansiyalarining arxitekturasi va texnik xarakteristikalari
xususiyatlari, ulami REV lar ALS lari
sohasida bazali hisoblash
sistemalari sifatida qo‘llanishi bo‘yicha, ShK lar bilan taqqoslash
jarayonida yorqin namoyon bo‘ladi.
1.
Ko‘pgina ISlarining yadrolari boMib RISC-protsessorlar
hisoblanadi. Bu protsessor qisqartirilgan buyruqlar to ‘plami va
30
mikroprotsessorning
ishlashini
sinxronlovchi
takt
generatori
chastotasining bitta davrida buyruqlaming bajarilishi hisobiga
yuqori tezkorlikka egadir. Ko‘pgina ShK larda hisoblash yadrosi
sifatida murakkab buyruqlar to‘plamiga ega b o ig a n MP (CISC-
protsessor)dan foydalaniladi. Bunday protsessorlarda har bir buyruq
chastota generatorining bir nechta taktlarida bajariladi. Lekin
ShKning nisbatan past unumdorligi oddiy dasturiy ta ’minot va
ShKning oddiy modeli bilan mos tushishligi bilan kompen-
satsiyalanadi.
2. Barcha zamonaviy ISlari katta
hajmdagi operativ xotira
qurilmasiga egadir va murakkab ko‘p masalali operatsion sistema
boshqaruvida, mos apparat vositalarining qo‘llab-quvvatlashi
asosida ishlaydi. Shaxsiy kompyuterlaming ko‘pchiligining OXQ
lari
kichkina bo‘lib, ko‘p masalali OSsini qo‘llab-quvvatlovchi
apparat vositalariga ega bo‘lsa ham, ular nisbatan oddiy, bir
masalali OS boshqaruvida ishlaydi. ISlarining bu xususiyatlari ALS
paketlarining murakkabligi va iyerarxikligi bilan asoslanadi.
3. ISlarining tarkibida 1000x1000 ruxsatli, 1,5 mln. rang turiga
ega rangli palitrali, yuqori tezkorlikka va yuqori sifatli grafikaga ega
quvvatli grafikli protsessorlar mavjuddir. Ko‘pgina
ShK larda sifati
pastroq, VGA, SVGA standartli grafikadan foydalaniladi. IS lari-
ning bu xususiyatlari, ALS larda yechiladigan ko‘pgina masalalar
axborotlami yuqori sifatli grafikli kiritish-chiqarishni talab etishi
bilan asoslanadi.
4. ISlarining bazali komplektlarida albatta yuqori tezkorlikda
standart LHT bilan bog‘lana oladigan apparatura - tarmoq adapteri
o ‘matiladi. ShK laming bazali komplektlarida tarmoq adapterining
boiishligi shart emas hisoblanadi.
IS larining bu xususiyatlari, IS
lari boshqa IS yoki EHM turlari bilan LHT orqali bog‘lanmasdan,
avtonom rejimlarda samarali ishlay olmasligi bilan asoslanadi.
ShKlar esa avtonom, o ‘z-o‘ziga yetarli qurilma qilib loyihalangan
bo‘lib, ulami LHTIariga ulaganda ham, ko‘pgina operatsiyalami
ShK avtonom bajara oladi.
ISlarining tashqi qurilmalar bilan ulangan struktura sxemasi 2.2 -
rasmda ko‘rsatilgan bo'lib, ISning tarkibiga quyidagilar kiradi:
-
tarkibida apparatli amalga oshirilgan arifmetika va siljuvchi
nuqtali soprotsessorga, operativ va doimiy xotira qurilmasiga va har
31
doimgiday monitor ulangan grafikli
adapterga ega RlSC-prot-
sessor;
— tashqi qurilmalar bilan ulanish platasi (klaviaturadan,
«sichqoncha» manipulatoridan, ba’zida avtomatik skaner, grafqu-
ruvchi yoki lazerli chop etish qurilmasidan kiritish-chiqarish
qismsistemasini tashkil etuvchi);
- tashqi xotira qurilmasi bilan ulanish platasi, tarmoq adapteri
platasi.
Asosiy sistemali plata bo‘lib bazali mikroprotsessor hisoblanadi.
U arifmetik va mantiqiy operatsiyalami amalga oshiradi va ISsini
boshqaradi. Zamonaviy RISC-MPning
bitta krisstalida protsessor,
ko‘pincha arifmetika va siljuvchi nuqtali soprotsessor, ba zida
tasvirlarga ishlov beruvchi grafikli protsessor (bitta kristallda
milliongacha tranzistorlar) joylashgan.
