95
ikki guruhning ajralib chiqishiga sabab bo‘ldi. Bu guruhlar keyinchalik islomdagi
ikki katta oqim – xavorij va shialarga aylandi.
Bu jangda Ali ibn Abu Tolib ortiqcha qon to‘kilishini istamay, qarshi tomon
bilan o‘zaro bitim tuzib, urushni to‘xtatishga rozi bo‘ldi. Alining tutgan bunday
murosasozlik siyosatidan uning qo‘shini orasidagi bir guruh kishilar norozi bo‘lib,
ajralib chiqdilar.
Xuddi shu vaqtda yangi diniy oqim yuzaga keldi. Ya’ni Aliga itoat etishdan
bosh tortganlar «Xavorij» deb, Muoviyaga qo‘shilmay Ali atrofiga to‘planganlar esa
keyinchalik «Shia» deb nomlana boshlandi. Bu ikki toifaning yonida esa «jumhur»
ya’ni qolgan musulmonlar jamoati turardi. Har bir toifaning o‘ziga xos diniy nuqtai
nazari va «fiqhi» paydo bo‘ldi.
