psixologiyasi” nomli kitobimda bu haqda ko‘p ma’lumotlar berganman. U yerda A. Navoiy,
Imom al Buxoriy, Motsart, Bax kabi buyuk daholarda talant kurtaklari erta bolalik davridan
ko‘zga tashlanganligi va bu holatning asl ildizlari haqida so‘z yuritilgan.
Talant kurtaklari yoki
tafakkurning ilk nishonalari haqiqatan ham ba’zilarda erta bolalik davridayoq ko‘zga tashlanadi.
Biroq erta maktab yoshidagi bola yomon o‘qisa yoki bebosh bo‘lsa, boladan umid uzish kerak
emas. Chunki ba’zilarda insonni hayratda qoldiradigan talant alomatlari keyinroq vujudga keladi.
Masalan, A. Eynshteyn maktabda yomon o‘qiganini ko‘pchilik biladi. Demak,
bola tarbiyasi va
o‘qishidan hech qachon umid uzmaslik kerak. Sizni hafa qilib maktabda yomon o‘qiyotgan bola,
keyinchalik mashhur inson bo‘lib yetishi mumkin.
Ushbu maqolani ham o‘qing: Yuz parvarishi uchun
Tafakkurning naslga bog‘liqligi haqida so‘z yuritadigan bo‘lsak,
tafakkur bus-butunligicha
naslga bog‘liq bo‘la olmaydi. Uning qaysidir qirralari naslga bog‘liq bo‘lishi mumkin. Dunyoni
lol qoldirgan buyuk allomalarning ota-onalari oddiy kosib yoki temirchi bo‘lganligi va,
aksincha,
o‘ta iqtidorli odamlarning farzandlari savodsiz bo‘lib yetishi mumkinligini ko‘pchilik biladi. Erta
bolalik davridan aqqli iboralar aytadigan ba’zi bolalar 5-6 sinfga borib, kitob o‘qimaydigan
bo‘lib qolishi va xatto maktabni zo‘rg‘a tamomlashi ham sir emas. Demak, bu
tushunchaga
nisbiy qarash kerak.
Bola odatda barcha fanlarni bir xil tarzda yaxshi o‘zlashtira olmaydi. U qaysidir fandan yaxshi
o‘qisa yoki qaysidir to‘garakka (ustachilik,
tikuvchilik, pishiriq tayyorlash, musiqa,
rasm solish,
sport) qiziqsa, asosiy urg‘uni shu yo‘nalishga berish lozim. Rasmni qoyilmaqom qilib chizadigan
yoki skripkani chiroyli chaladigan
bolaga matematika yoki fizika, adabiyot yoki tarixni zo‘r o‘qi
deb zo‘rlayverish, endi dunyoga kelayotgan Kamoliddin Behzod yoki Motsartni yo‘qqa
chiqarishi mumkin. O‘ziga yoqmagan ish bilan shug‘ullanishga majbur etishning oqibatlari
yomon bo‘ladi.
