63
qiymatlar mutloq sonlardan, nisbiy, o`rtacha
qiymatlarda berilgan
bo`lishi mumkin (jadval 4.4). Masalan:
«B»-tumandagi bolalarning
zotiljam kasalligi bilan kasallanish dinamikasi aniqlash kerak.
157,0 - 100
145, 0 - X X=92,0 va hokazo.
Yaqqollik ko`rsatkichi o`rganilayotgan jarayonning dinamikada
o`zgarishini, yo`nalishini, ko`paygan
yoki kamayganligini mutloq
sonlarda, nisbiy yoki o`rtacha qiymatlarda solishtirish, taqqoslash qiyin
bo`lganda qo`llaniladi.
jadval 4.4
«B»-tumandagi bolalarning zotiljam kasalligi bilan kasallanish dinamikasi
Yillar
Kasallanish 1000 ta bolaga.
Yaqqollik ko`rsatgichi
2011
2012
2013
2014
2015
157,0
145,0
140,0
130,0
136,0
100
92
89
83
87
O`rtacha miqdorlar, ularning o`rganilayotgan hodisaga baho
berishdagi ahamiyati.
Statistikada o`rtacha qiymatlar katta ahamiyatga
ega. Ular yordamida kuzatilayotgan voqeaga
umumlashtirilgan holda
bitta son bilan baho beriladi. Aholini jismoniy rivojlanishiga, sog`lom va
kasal organizmda kechayotgan har - xil jarayonlarga, ayrim kasalliklarni
muqim shifoxonalarda davolanish muddatini aniqlashda, dori –
darmonlarni samaradorligiga va boshqa ko`pgina masalalarga baho
berishda o`rtacha miqdordan foydalaniladi. O`rtacha
qiymatlarni olish
uchun variotsion qator tuziladi. Voqealar va hodisalar o`z kattaliklariga
qarab o`sib yoki kamayib borish tartibida joylashtirilgan va ularning
takrorlanish sonlari bilan birgalikda tuzilgan qatorlarga variatsion qator
deyiladi.
Variatsion qator varianta (V)
va ularning takrorlanishini
ko`rsatuvchi (P) sonlardan tashkil topadi. Varianta (V) - o`rganilayotgan
belgini sonlarda ifodalangan kattaliklaridir. Chastota yoki takrorlanish
darajasi (P) – har bir variantani necha marta uchraganligini ko`rsatadi.
Variatsion qatorga misol qilib bemorlarning davolanish muddati va
bemorlar soni olingan (jadval 4.5).
