67
O`rtacha xatolik, tanlab olingan majmuadan keltirilib chiqarilgan
o`rtacha arifmetik qiymatni, general majmuadan olinishi mumkin
bo`lgan o`rtacha arifmetik qiymatdan qanchaga farq qilishini
ko`rsatadi.
O`rtacha arifmetik qiymatlar, doimo o`zlarning o`rtacha xatoliklari
bilan birgalikda yoziladi.
M+m , 19, 0 + 0, 91 kun
II.
Vazn usuli
. Bu usul har – bir varianta bir necha bor takrorlanib
kelganda, kuzatuvlar soni bir necha ko`p bo`lganda (30 dan ko`p)
qo`llaniladi. O`rtacha arifmetik qiymatlarni vazn usulida hisoblash
uchun variatsion qator tuziladi va har bir variantani (
V
), uning
takrorlanish soniga (
P
) ko`paytirib, ularning yig`indisi Σ
VP
ni topiladi.
So`ngra olingan yig`indini kuzatuvlar soniga bo`lib (n), o`rtacha
arifmetik qiymat topiladi:
ΣVP
M = ――----
N
Sirdaryoda yashovchi bir yoshli o`g`il-o`zbek bolalar bo`yining
uzunligini aniqlash talab etilgan bo`lsin (jadval 4.7).
Jadval – 4.7
Sirdaryoda yashovchi bir yoshli bolalar bo`yi (sm)
V
P
VP
d
d
2
d
2
P
71
72
93
74
75
76
77
78
79
80
81
2
3
4
14
30
16
12
11
6
4
3
142
216
296
1036
2250
1216
924
858
474
320
243
-5
-4
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
5
25
16
9
4
1
0
1
4
9
16
25
50
48
36
56
30
0
12
44
54
64
75
