• Musbat va manfiy azot balansi
    		•

    Iste’mol qilinadigan oqsil me’yori




    Download 4,12 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet148/273
    Sana21.05.2024
    Hajmi4,12 Mb.
    #249242
    1   ...   144   145   146   147   148   149   150   151   ...   273
    Bog'liq
    Sobirova-R.A-biokimyo

    Iste’mol qilinadigan oqsil me’yori
    Azot muvozanatiga erishish odam salomatligini saqlash va uning
    yuqori ishlash qobiliyatini ta’minlash uchun ovqatlanishda oqsil
    normasini aniqlash lozim. Chunonchi, katta yoshdagi aqliy mehnat bilan
    shugullanuvchi va ortacha jismoniy faoliyati bor odamda energetik
    sarflanish 12000 kJ bo‘lsa, sutkasiga 100-120 g oqsil iste’mol qilish
    kerak. Mehnat sharoiti o‘zgarganda va energetik sarflanish yuqori bo‘lsa,
    ushbu me’yor har bir 2100 kJ hisobiga 10 g ga oshadi. Ogir jismoniy
    ish bajaruvchi ishchilar sutkada 130-150 g oqsil iste’mol qilishi lozim.
    Homiladorlik va laktatsiya paytida, shuningdek, ayrim patologik
    holatlarda (organizm siydik yoki assit suyuqligi, ekssudatlar bilan oqsil
    yoqotsa, masalan: nefritlarda, ogir infeksion kasalliklarda, kuyganda,
    jarohatlanganda va hokazo) oqsilga bo‘lgan ehtiyoj keskin oshadi.
    Yosh bolalarning oqsilga bo‘lgan ehtiyoji birinchi navbatda ularning
    yoshi va tana og‘irligi bilan aniqlanadi. Tananing har bir kg og‘irligiga
    1,5 g oqsil ko‘payib borishi lozimdir (Rubner koeffitsenti). Hattoki,
    go‘dak bolalar ham sutkada 55-72 g oqsil qabul qilinishiga muhtojdir.
    Yoshi ulgayishi bilan (12-15 yoshgacha) oqsilning ushbu normasi katta
    yoshdagi odamning me’yorigacha oshadi. Oqsilga bo‘lgan ehtiyoj
    ma’lum darajada sutkalik ratsionning kaloriyaligiga ham bog‘liqdir.
    Ovqatlanish kaloriyasi yetarli bo‘lmasa, oqsillar birinchi navbatda
    organizmning energetik ehtiyojlarini qondirish uchun sarflanib, anobolik
    jarayonlarda foydalanilmaydi.
    Musbat va manfiy azot balansi
    Azot balansi ovqat bilan birga tushgan azot miqdori bilan
    organizmda chiqarib turiladigan (asosan mochevina tarkibida) azot
    miqdori o‘rtasidagi farqdir. Katta yoshdagi sog‘lom odamda ovqat
    normal bo‘lganida 
    azot muvozanati
    qaror topadi, yani organizmdan

    257
    chiqariladigan azot miqdori unga tushadigan azot miqdoriga teng bo‘lib
    turadi. Organizm unib-osib boradigan davrda shuningdek, holdan
    toydiradigan kasalliklardan sogayib kelinayotgan paytda organizmga
    tushib turadigandan ko‘ra kamroq azot chiqarib turiladi. Bu 

    Download 4,12 Mb.
    1   ...   144   145   146   147   148   149   150   151   ...   273




    Download 4,12 Mb.
    Pdf ko'rish