Bioorganik kimyo. Vitam inlar o’quv-uslubiy qo’llanma namangan 2013

Download 1.74 Mb. Pdf ko'rish
bet	4/26
Sana	26.01.2024
Hajmi	1.74 Mb.
	#146563

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 26

Bog'liq
Abdullayev Sh. Ergasheva H.E. Bioorganik kimyo. Vitaminlar
rivojlanisj, 1-Ma\'ruza. Gidroksihosilalar Organika-2, 3-Laboratoriya ishidocx, 5- Laboratoriya ishi ABN, borliq, Talabalar uchun qoʻshimcha mablagʻga ega boʻlish imkoniyati , 947-Article Text-2863-1-10-20210419, Dasturiy mantiqiy kontrollerlar-fayllar.org, 5-maruza. Sut ishlab chiqarish jarayonida texnik-kimyoviy nazorat o‘rni, Geghbtasbstrcvttvhth vvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvv, Dasturiy taminot, Handbook of Food Science and Technology 1 Food Alteration and Food Quality ( PDFDrive ), Konkulyator ishlash prinspi, 150тсутка uz-assistant.uz, Usmonov Dilshodbek

-karotin
R=
Н3С
СН
3
-kurolin
К
Р
н3с
СНз
Retinol yetishmasligi (yoki provitamin A ) bolalar uchun xavflidir, chunki
chaqaloqlarda u aslida bo’lmaydi. Yuqori yoshlarda retinol jigarda to’planadi va
uning miqdori 2 yilgacha yetadi. Vitamin A
yetishmasligida avvai ko’rish
yomonlashadi va xususiy kasaliklar kseroftalmiya ( ko'z qavati shoxining qurishi)
va gemeralopiya (qorongu adaptatsiyalanishining buzilishi- kechki yoki “ tovuq”
ko’rligi ). Yosh o’sayotgan organizmlarda o’sish to’xtaydi, ayniqsa suyaklar,
metaplazmiyali keratinlash (qayta tug’ilishi) epital xujayralarini ( “ baqa terisi” ), o’t
usti
xujayralari, tuxumdon epiteliyasi, markaziy asab
tizimi to’qimalarining
zararlanishi sodir bo'ladi.
A-vitamini ko’pgina bioximik jaryonda, ayniqsa xujayra membrana
faolyatida qatnashadi.O’suvchi faktor retinol emas, balki jigardagi uning
oksidlanish
maxsuloti -retinoyen
kislotasidir,
u
retinolning metabolik
dezaktivatsiyalanish asosiy maxsulotdir; gipervitaminoz -A bundan xam xavfli
suyak sinish kasaliga sababchi bo’ladi.
Ko’rish jarayonida
asosiy uyinni
fragmentativ
izomerlangan
va
oksidlangan retinol -I l-tsis va to'la trans-retinollar sababchidir. Ulardan biri oqsil
bilan bog'langan va ko'rish purpuri - rodopsin xosil qiladi, u ko’z ko’rish xujayralari
larkibida kolbochkalar va tayoqchalarda uchraydi.
Kvant yorug’likni murakkab
9

jarayon xisobida qabu! qilib va nerv impuls 1 1-tsis-retinolga transformatsiyalab
izomerlanadi rodopsin tarkibida to'la trans-retinolga, qaysiki u to’la oqsil kompleksi
dissotsiyalanib
retinolgacha
qaytariladi. Y o’qotiladigan miqdori bu jarayonda
jigardan to’ldirilib turiladi.
Organizm A vitaminni ko’p miqdorda iste’mol qilsa, gipervitaminoz A yuzaga
kelib, turli xil kasalliklarga olib keladi. Odamning boshi og’rib qayt qiladi,boshi
aylanadi, terisi po’st tashlab, sochi to’kiladi. Lekin shuni ta’kidlash lozimki, odatdagi
sharoitda gipervitaminoz A nihoyat darajada kam uchraydi.
A vitamin hayvonlar jigarida, ayniqsa baliqlar jigaridan olingan yog’ tarkibida juda
ko’p bo’ladi. Masalan, dengiz olabug’asi jigarining yog’ ida A vitaminning miqdori
37% gacha yetishi mumkin. Karotinlar sabzavotlarda, ayniqsa sabzida ko’p bo’ladi.
Vitamin -A 2 (degidroretinol ) 1937 yili E.A. Lederer va V.A. Rozanova
tomonidan ochilgan, u sho'rbo'lmagan suvlarda yashaydigan baliqlarning ko’z
ko’rish pigmenti -porfiroksindir.

Download 1.74 Mb.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 26

Download 1.74 Mb.

Pdf ko'rish