kokurhoksiloza deyiladi.Meditsinada monofosfat tiamin va qator uning xosillari
11« >' I Nit) i lad i, ular metabolizm jarayonida kokarboksilazaga aylanadi.
Kokarboksilaza fermentlarining
prostetik
guruxida,
uning
bioximik
funktsiyasi pirouzum kislotasini ( C H 3C OCOOH) dekarboksilashdir va boshqa a-
kctokislotalar va a - ketospirtlardagi
C-C -bog’larni
parchalashdir, shuning
natijasida koferment A ning asil xosilalari
biosintezi
sodir bo’ladi. a-
ketokislotalar, ayniqsa pirouzum kislotasi uglevodlarni fermentativ parchalanganda
xosil bo’lib to’planishi organizm uchun xavflidir. Tiaminga odamda talab katta
emas bir kunga 1,5-2mg ga teng va ovqatlar xisobida qondiriladi.
Lekin ayrim yurak tomir va ruxiy kasalliklarda tiamin yoki kokarbaksilazaga
talab oshadi.
Vitamin B1 (tiamin) . zlaklar uzug’larida, dukaklilar urug’ida mavjud,
ayniqsa ularning kurtaklayotganida o’sayotganida, bundan tashqari pomidorlarda,
sabzida, karamda mavjud. Sutkalik dozasi-2-2,5mg. uning yetishmasligi og’ir
kasallik “ beri-beri” kasaliga, tomir tortishi, falajga va oxiri o’limga keltiradi.
Vitamin В I uglevodlar va yog’larni hazm qilishda foydalidir. Unga talab past
temperaturada, infeksion kasallarda, kuchli jismoniy va aqliy mehnatda paydo
bo’ladi. Vitamin В I avitaminozda, qattiq charchaganda, ruhiy kuchsizlanganda,
nevritlarda va ruhiy hosil bo'lgan teri kasallarida qo’llaniladi.
Tiamin odam organizmida yctishmaganda kelib chiqadigan asosiy kasallik beri
beri (polinevrit) deb ataladi.Tiaminning fosforli hosiIasi bio’lgan tiaminpirofosfat
(T P F)
koferment sifatida gekarboksillanish
reaksiyalarida
ishtirok
etadi.
Gipivitaminoz davrida birinchi navbatda pirouzum kisklotaning (piruvat)
oksidlanishli dekarboksillanishi
izdan chiqadi, bu o'z navbatida uglevodlar,
aminokislotalar va lipidlar metabolizmining buzilishiga olib keladi. Shuning uchun
ham organizm bilan qanchalik ta’minlanganligini qondagi piruvat miqdoridan
bilish mumkin.
