|
Bolalar jismoniy tarbiya nazaryasi va texnologiyalariBog'liq MAJMUA BOLALAR JISMONIY TARBIYASI Н.ХусеновTa‟limiy vazifalari –
o‘quvchilarni jismoniy tarbiyalash jarayonida ta‘limiy
vazifalarni: harakat ko‘nikmalarini va malakani shakllantirish, jismoniy sifatlarni
rivojlantirish, to‘g‘ri qaddi-qomat, gigiyena qo‘nikmalarini singdirib borish, maxsus
bilimlarni yegallash, mustaqillik ko‘nikmasini singdirish kabilarni ham hal etib
borish zarur.Ko‘pgina harakatlar (emaklab yurish, yurish, yugurish, velosoped uchish
va boshqalar) oddiy hayotda bolalar tomonidan ko‘p foydalaniladi, bu yesa atrof-
muhit bilan aloqani yengillashtiradi va uni bilish imkonini beradi. Yemaklay
boshlagan bolaning o‘zi uni qiziqtirayotgan buyum oldiga kelib kuzata boshlaydi.
Velosipedda uchuvchi bola havoni, suzishni biluvchi bola yesa suv hossalarini yaxshi
bilib oladilar. Mustahkam harakat ko‘nikma va malakalari jismoniy kuchni tejashga
imkon beradi. Chunki u oson, kuchlanish katta bo‘lmagan holda bajaradi hamda
mashq bajarishga asab-mushak energiyasini kam sarflaydi.
Mustahkam shakllangan harakat malaka va ko‘nikmalaridan foydalanish harakat
jarayonida, ayniqsa o‘yin faoliyatida ko‘nikmagan holatlarda vujudga keladigan
vazifalarni tushunib olishga imkon beradi. Masalan: yugurib kelib uzunlikka
sakrashni o‘rganib olgan bola Fovurdagi Bo‘ri o‘yinida chuqur ustida qanday sakrash
haqida o‘ylamasdan, balki Bo‘ridan qanday qutilish kerakligini o‘ylaydi.
7 yoshgacha bolalarda shakllanib olingan harakat malaka va ko‘nikmalari
maktabda uni takomillishtirib borish uchun fundament bo‘ladi, murakkabroq
harakatlarni egallashni yengillashtiradi va kelajakda sport sohasida yuqoriroq natijaga
yerishishga imkon beradi.
O‘quvchilarda shakllantirib borish zarur bo‘lgan harakat malaka va ko‘nikmalarni
hajmi barcha jismoniy tarbiya dasturida berilgan, lekin u tarbiya muassasalaridagi
sharoit, bolalarning tayyorgarligiga, tarbiyachilar tajribalari va bilimlarini hisobga
olib kengaytirilishi mumkin. Erta yoshdan boshlab bolalarda jimoniy sifatlarni
(chaqqonlik, tezkorlik, yegiluvchanlik, kuch, chidamlilik, harakat koordinatsiyasi,
ko‘z bilan chamalash va shu kabi) rivojlantirib borish zarur. Agar bolada u yoki bu
asosiy jismoniy sifatlar u yoki bu darajada rivojlanmagan bo‘lsa, u hatto oddiy
mashqlar ham bajara olmas yedi. O‘quvchilarda o‘tirgan, turgan va yugurgan vaqtda
tanani to‘g‘ri shakllantirib borish juda muhimdir. To‘g‘ri qaddi-qomat butun ichki
organlar va o‘quvchi organizmi tizimining bir me‘yordagi faoliyati uchun katta
ahamiyatga ega.
Muassasa va oilada shaxsiy va jamoa gigiyenasi malaka va odatlarini (qo‘llarni
yuvish, jismoniy mashqlarni bajarishdan oldin zarur xonaga borish, tana, kiyim, oyoq
kiyim, o‘yinchoq, jihozlar, xona va h.k. tozaligi haqida g‘amho‘rlik qilish) singdirib
borishga katta e‘tibor berish zarur. Yoshlarning sog‘ligi ko‘p jihatdan shularga ham
bog‘liq. O‘quvchilar uchun qulay tilda jismoniy tarbiya bilan bog‘liq bilimlarni
(mashg‘ulotlar foydasi, mohiyatini, jismoniy shakllar va jismoniy tarbiya sifatlarini
ahamiyati va h.k.) berish va singdirib borish muhimdir. O‘quvchi tana qismlarining
nomlarini, harakat yo‘nalishlarini (yuqori, pastga, oldinga, o‘ngga, chapga),
jihozlarining nomlarini bilishlari zarur.
3.
|
| |
