o‘tiribdi. Uning ketganini ko‘rgan ayiq to‘nkaning
oldiga kelib, yosh boladay ponani o‘ynay boshlabdi.
Ponani joyidan qo‘zg‘atmoqchi bo‘lib uyoqqa tortqi-
labdi, buyoqqa tortqilabdi,
oxiri pona otilib ketib,
to‘nkaning yorig'iga oyog‘i qisilib qolibdi. Ayiq jon
achchig‘ida bo‘kirib yuboribdi. Dehqon yugurib kelib
to‘nkaga kattaroq pona tiqibdi, yoriqning og‘zini ken-
gaytirib, ayiqning oyog‘ini sug‘urib olibdi. U boyoqish
cho‘loqlanganicha o‘kirib-o‘kirib yo‘liga ravona bo‘-
libdi.
Shu kuni ishi chala
qolgan dehqon ertasiga erta
bilan o‘sha joyga kelsa, kechagi to‘nkaning ustida
mumkatakda asal turganmish. Shunda u kechagi qil-
gan yaxshiligi uchun
ayiq shu asal bilan minnat-
dorchilik bildirmoqchi bo‘lganini tushunibdi.
Ona tarbiyasi
0 ‘n yashar bola edim. Istanbulning Sulaymoniya
mahallasida, ikki qavatli eski uyning bir xonasida
oilamiz bilan ijaraga turardik. Targ‘il
bir mushugimiz
bo‘lardi. 0 ‘sha kezlari u bolalagan bo'lib, faqat bittasi
tirik qolgan edi.
Targ‘il nechog'lik och qolmasin, uydagi narsalarga
hecham ko‘z olaytirmasdi. Aslida esa o‘zi uchchiga
chiqqan o‘g‘ri edi. Allaqayerlardan go‘sht o'marib,
uyga tashigani tashigan edi. Bir kuni og‘zida katta bir
bo‘lak go'sht bilan zo‘rg‘a zinadan chiqib,
uni dahliz-
ga qo‘ydi-da, miyovlab bolasini chaqirdi. Bolasi kel-
gach, go‘shtni yerdan olib, o‘zi doim ovqat yeydigan
tog‘orachaga soldi. Mushukcha go'shtga
tashlanib,
apil-tapil yeya boshladi. Tag'il yerga cho‘zilib, tam-
shanib qo‘ydi.
U paytlarda biz yerga ko‘rpacha to'shab, pastakki-
na xontaxta atrofida ovqatlanardik. Kunlardan birida
dasturxon atrofida o'tirgan edik. Targ‘il oyim bilan
172
mening o‘rtamga kelib yotib oldi.
Birozdan keyin
yoniga bolasi keldi. Lekin u onasiga o‘xshab jimgina
yotish o‘rniga boshini dasturxonga cho‘zib, ustidagi
narsalarni iskay boshladi. Bu ham yetmagandek, keyin
oldingi oyog‘ini dasturxonga qo‘ydi. Bolasi beso‘roq
bir nima olmoqchi bo‘lganini sezgan targ‘il darhol
oyoqqa turdi. Xuddi quloqsiz bolasining ta’zirini berib
qo‘ymoqchi boigan onalarga o‘xshab, bir oyog‘i bilan
mushukchaning
boshiga tushirdi, uni urib-urib xon-
taxtaning tagiga kiritib yubordi. 0 ‘sha voqeadan keyin
mushukcha dasturxonga oyoq uzatganini qayta
ko‘rmadik.
