Iysi bila tengmu bo‘lur markabi? 32 To‘la asarlar to‘plamidagi doston matnida esa: Ham oni dajjol topib, ham nabi, Iso bila

Download 9.63 Mb. Pdf ko'rish
bet	14/352
Sana	10.01.2024
Hajmi	9.63 Mb.
	#134163

1 ... 10 11 12 13 14 15 16 17 ... 352

Bog'liq
BuxDUPI to\'plam
fizika-3-labaratoriya, 2 Maruza. Mustaqillikka erishish arafasida O’zbekistondagi ijtim, 1 kurs, 221110 6min english controlling the weather, 1886, 1111111111111111111111111, Meyliyeva Lobar Nurmatovna, Taʼlim jarayoni qonuniyatlari va tamoyillari, Gaz xromatograflari, 7kl mamleketlk qqtl test, Kirish. Asosiy qism-fayllar.org, kompyuter arxetikturasi 1, 1. Fotodestruktiv jarayonlar-fayllar.org, 2 5251217519364031246

Iysi bila tengmu bo‘lur markabi?
32
To‘la asarlar to‘plamidagi doston matnida esa:
Ham oni dajjol topib, ham nabi,
Iso bila tengmu bo‘lur markabi?
33
tarzida qo‘llangan. Ushbu baytda ko‘ngul g‘unchasi dajjol ya’nikim, yaramas bir
mahluqda ham, payg‘ambarda ham bor, desak, Isoni uning eshagi bilan
tenglashtirib qo‘ygan bo‘lamiz degan ma’no anglashiladi. Asar ilmiy-tanqidiy
matnida esa bu so‘z “Iso” va “ila” shaklida qo‘llangan.
Gar ko‘rubon chobuki siymin tane,
Xandai shirin bila sho‘r afgane.
34
Yuqoridagi misra asarning keyingi nashrlarida o‘zgarishga uchragan holda
keltirilgan:
Gar ko‘rubon chobuki simintane,
Xandai shirin bila sho‘rafkane.
35
Bu yerda har xil yozilgan so‘zlar “siymintane”, “simintane” bo‘lib,
lug‘atlarda “simintane” hech qanday ma’no bildirmaydi. Kumushday oq ma’nosida
“siymintane” qo‘llanadi. Nashrlarda bunday turli xillik yuzaga kelishiga sabab
qilib, asar ilmiy-tanqidiy matnida “i” va “y” tovushlari birga kelganda birgina ى
bilan yozilganini ko‘rsatish mumkin.
Sokin o‘lub o‘tda samandar kibi,
G‘o‘ta urub suv aro gavhar kibi.
36
31
Алишер Навоий. XVтомлик асарлар тўплами.6 том. – Тошкент. “Бадиий адабиёт”.1965. 25б.
32
Алишер Навоий. Мукаммал асарлар тўплами.7 том. – Тошкент. “Фан”.1991. 73б.
33
Alisher Navoiy. To`la asarlar to`plami. 6-jild. Toshkent. 2012. 61-bet.
34
Алишер Навоий. XV томлик асарлар тўплами.6 том. – Тошкент. “Бадиий адабиёт”.1965. 26б.
35
Alisher Navoiy. To`la asarlar to`plami. 6-jild. Toshkent. 2012. 63-bet.

27
Yuqoridagi bayt tarkibida kelgan “g‘o‘ta” so‘zi Alisher Navoiy XV tomlik
asarlar to‘plami va Mukammal asarlar to‘plamidan o‘rin olgan doston matnida
“g‘o‘tta” tarzida yozilgan. Asar ilmiy-tanqidiy matnini kuzatganimizda ham bu
so‘z “g‘o‘ta” tarzida yozilganiga guvoh bo‘lamiz.
Asarning na’t, so‘z ta’rifi, ko‘ngil tavsifi bilan bog‘liq boblarini tahlil qilish
davomida, ba’zi o‘rinlarda ushbu nashrlardagi tafovutlarni kuzatishimiz mumkin.
Ularning yuzaga kelishiga sabab yozuvda nuqtalarning kam yoki ortiqcha
ifodalanganligi, harflarning shakliy o‘xshashligi va unlilar yozilmaganligidadir.
Ularni matn mazmuni, vazn xususiyatlariga qarab tahlil qilsak, ijodkor asarlarida
aytilgan fikr yanada ayonlashadi va uning nasriy bayonlari ham mukammal
bo‘lishi ta’minlanadi.

Download 9.63 Mb.

1 ... 10 11 12 13 14 15 16 17 ... 352

Download 9.63 Mb.

Pdf ko'rish