|
Tarmoqlar
Mahsulot hajmi, mlrd. so‘m
|
| bet | 53/91 | | Sana | 09.07.2024 | | Hajmi | 1,77 Mb. | | #267097 |
Bog'liq umumiy ma\'ruzaTarmoqlar
|
Mahsulot hajmi, mlrd. so‘m
|
Kichik biznes hajmidagi ulushi, % da
|
Sanoat
|
341,0
|
33,9
|
Qishloq xo‘jaligi
|
3100,8
|
99,9
|
Qurilish
|
274,6
|
78,4
|
Chakana savdo aylanmasi
|
1667,8
|
84,8
|
Pullik xizmatlar
|
391,4
|
91,6
|
YUk tashish
|
77,3
|
85,3
|
Yo‘lovchi tashish
|
1497,9
|
99,4
|
Eksport
|
85,7
|
31,5
|
Import
|
262,1
|
26,3
|
11.3-jadval
YAIM da jon boshiga o‘rtacha daromad, xizmat ko‘rsatish sohasi va kichik biznes korxonalari hissasining ko‘rsatikichlari
Mamlakat
|
Jon boshiga o‘rt. YAIM, AQSH dollarida
|
YAIM da xizmat ko‘rsatish sohasi hissasi
|
YAIM da kichik biznes hissasi
|
AQSH
|
27840
|
73,7
|
51
|
Buyuk Britaniya
|
19533
|
62,6
|
58
|
Germaniya
|
21330
|
63,4
|
64
|
Rossiya
|
6724
|
53
|
9,5
|
O‘zbekiston
|
2829
|
36,2
|
12,6
|
11.4-jadval
O‘zbekiston Respublikasi bo‘yicha kichik biznes sohasida mashg‘ul aholi soni
Hududlar
|
Iqtisodiyotda mashg‘ul jami aholi (ming kishi)
|
Shu jumla-dan kichik biznesda
|
Kichik biznesda mashg‘ul aholining ish bilan band aholining umumiy soniga nisbatan ulushi % da
|
O‘rta korxonalarda
|
Jumladan
|
Kichik korxonalar mikrofirmalarda
|
Xususiy tadbirkorlar
|
O‘zbekiston Respublikasi
|
8885,0
|
4152,5
|
46,7
|
1,8
|
5,8
|
39,1
|
Qoraqalpog‘is-ton Respubli- kasi
|
483,5
|
196,7
|
40,7
|
1,6
|
4,4
|
34,7
|
Andijon viloyati
|
827,5
|
401,7
|
48,5
|
1,2
|
4,9
|
42,4
|
Buxoro viloyati
|
587,0
|
273,3
|
46,6
|
1,1
|
5,9
|
39,6
|
Jizzax viloyati
|
292,0
|
144,2
|
50,4
|
2,0
|
12,1
|
36,3
|
Qashqadaryo viloyati
|
716,0
|
411,7
|
57,5
|
5,2
|
5,6
|
46,7
|
Navoiy viloyati
|
309,0
|
95,6
|
31,3
|
1,5
|
5,6
|
24,2
|
Namangan vil.
|
600,5
|
264,2
|
44,0
|
1,2
|
5,1
|
37,7
|
Samarqand viloyati
|
903,5
|
393,8
|
43,6
|
0,9
|
4,8
|
37,9
|
Surxondaryo viloyati
|
566,0
|
265,2
|
46,9
|
2,8
|
9,6
|
34,5
|
Sirdaryo viloyati
|
244,0
|
109,7
|
45,0
|
5,6
|
7,6
|
31,8
|
Toshkent vil.
|
887,5
|
458,3
|
51,6
|
1,0
|
4,6
|
46,0
|
Farg‘ona vil.
|
1015,5
|
495,6
|
48,8
|
0,9
|
2,6
|
45,3
|
Xorazm viloyati
|
456,0
|
178,2
|
39,1
|
0,4
|
4,4
|
34,3
|
Toshkent shahri
|
997,0
|
461,3
|
46,3
|
3,3
|
8,9
|
34,1
|
11.5-jadval
Kichik biznes korxonalarining YAIM dagi ulushi foiz hisobida
Hududlar
|
Jami
|
Kichik korxonalar
|
Xususiy tadbirkorlik
|
O‘zbekiston Respublikasi
|
29,1
|
12,6
|
16,5
|
Qoraqalpog‘iston Respublikasi
|
20,3
|
8,9
|
11,4
|
Andijon viloyati
|
31,5
|
9
|
22,5
|
Buxoro viloyati
|
30,4
|
13,8
|
16,6
|
Jizzax viloyati
|
38,6
|
16,4
|
22,2
|
Qashqadaryo viloyati
|
21,6
|
6,8
|
14,8
|
Navoiy viloyati
|
20,3
|
6,5
|
13,8
|
Namangan viloyati
|
29,9
|
9,7
|
20,2
|
Samarqand viloyati
|
37,6
|
10,5
|
27,1
|
Surxondaryo viloyati
|
36,9
|
14,4
|
22,5
|
Sirdaryo viloyati
|
33,3
|
14,9
|
18,4
|
Toshkent viloyati
|
28,8
|
12,6
|
16,2
|
Farg‘ona viloyati
|
30,4
|
12
|
18,4
|
Xorazm viloyati
|
30,4
|
9
|
21,4
|
Toshkent shahri
|
32,2
|
20
|
12,2
|
11.6-jadval
Kichik biznesning viloyatlar yalpi mahsulotlaridagi salmog‘i
Hududlar
|
Jami
|
Jumladan
|
Kichik korxonalar
|
Xususiy tadbirkorlar
|
O‘zbekiston Respublikasi
|
29,1
|
12,6
|
16,5
|
Qoraqalpog‘iston Respublikasi
|
20,3
|
8,9
|
11,4
|
Andijon viloyati
|
31,5
|
9
|
22,5
|
Buxoro viloyati
|
30,4
|
13,8
|
16,6
|
Jizzax viloyati
|
38,6
|
16,4
|
22,2
|
Qashqadaryo viloyati
|
21,6
|
6,8
|
14,8
|
Navoiy viloyati
|
20,3
|
6,5
|
13,8
|
Namangan viloyati
|
29,9
|
9,7
|
20,2
|
Samarqand viloyati
|
37,6
|
10,5
|
27,1
|
Surxondaryo viloyati
|
36,9
|
14,4
|
22,5
|
Sirdaryo viloyati
|
33,3
|
14,9
|
18,4
|
Toshkent viloyati
|
28,8
|
12,6
|
16,2
|
Farg‘ona viloyati
|
30,4
|
12,0
|
18,4
|
Xorazm viloyati
|
30,4
|
9,0
|
21,4
|
Toshkent shahri
|
32,2
|
20
|
12,2
|
Tizimning faoliyat ko‘rsatishi. Moddiy oqimlarni boshqarishda tizimga berilganlarni kiritish moddiy oqim paydo bo‘lishi bilan boshlanadi. SHu daqiqadan boshlab yuklar harakatining barcha jarayonlari (qayta yuklash, omborda joylashtirish, ushlab qolish va hokazo) qamrab olingan holda EHMning operativ xotirasiga joylashtiriladi.
Belgilangan muddatlarda yoki talabnomalar bo‘yicha axborotlar foydalunuvchiga kelib tushadi va qarorlarni qabul qilishda qo‘llaniladi.
Axborot logistik tizimlar korxonada tashkil etilishi, regionni qamrashi va ratsional masshtabda faoliyat ko‘rsatishi mumkin.
TALAB VA TAKLIFNI SOLISHTIRISH
Ta’minot zanjiri menejmentining maqsadi juda oddiy – talab va taklifni solishtirish sanaladi. Biroq, haqiqatda ushbu tizimning murakkabligi noaniqlik ko‘rinishidir. Boshqa so‘zlarda, ko‘pchilik tashkilotlar uchun ikkala taklif va talab tomonida ertaga nima bo‘lishi uchun aniq biror narsa yo‘q bo‘lishi mumkin. Mazkur noaniqlik oldindan ko‘rish asosida ishlayotgan biznesning klassik amaliyoti uchun o‘zining jiddiyligi bilan dalda beradi. O‘zgaruvchanlik va shiddat darajalari bugungi kundagi biznes muhitida muammolar hosil bo‘lishini tasniflab chiqadi. SHunisi aniqki, barqarorlik holatlarida, bashorat aniqligi odatda yuqori bo‘lishi kerak. Teng munosabat aniq bo‘lib,noaniqlik oshib ketgan holatda bashorat aniqligi kamayadi.
Barcha bashorat xato va kelgusi bashorat uchun gorizon mavjud bo‘lib, bu katta xato hisoblanadi.
Shakl bashorat xatolari o‘tgan vaqt davomida proporsionallikka qaraganda qanday qilib ko‘proq o‘sishini ko‘rsatadi.
Tashish vaqti oralig‘i
Ayrim tashkilotlar fundamental muammo bilan yuzlashadi: tayyor mahsulotni qo‘lga kiritish, uni ishlab chiqarish va mijozlarga etkazish mijozning kutganidan ham ko‘ra qisqaroq vaqtda bo‘lishi kerak.
Bu vaqt oralig‘ining asosi hisoblanadi:
Shakl muammoni umumlashtirmoqda.
Mijozning buyurtma aylanmasi vaqt uzunligiga bog‘liq bo‘lib, mijoz kutishga majbur qilinadi va tovarlar qabul qilinganda, buyurtmani tashish to‘liq yakunlangan bo‘ladi. Bu buyurtmani to‘liq etkazib uni yakunlash uchun maksimum mavjud vaqt hisoblanadi. YA’ni mijoz mashinani alohida talab bilan tarqatilishini bir necha kunlar emas, balki haftalar davomida kutadi.
An’anaviy tashkilotlarda, Logistika tashish vaqti orasidagi birgina ko‘prik – oraliq vaqti (tovarlarni mahsulotlar uchun yetkazib berilishi uchun ketadigan jarayon vaqti) va mijozning buyurtma aylanmasi (tashish uchun tayyorlashga ketadigan vaqt) inventar tomonidan olib kelinadi. Bu odatda oldindan aytishni talab qiladi. Bu erda, ayrim kompaniyalarning ushbu muammoni echish usuli bozor talablarini oldindan ko‘rishni qidirish va talab oldidan inventarni tashkil qilishni aks ettiradi. Baxtga qarshi, barcha tajribalarimiz bashorat qanchalik qoniqarli bo‘lishining ahamiyati yo‘qligini ko‘rsatmoqda. Uning aniqligi har doim mukammallikdan kamroqdir. Bashoratdagi barcha xatolar inventar muammosidek, garchi ular juda kichik yoki katta bo‘lsada yakuniga etishini aytib o‘tildi!
Bashorat aniqligi o‘sishi har doim jozibador maqsadga aylanar ekan, ushbu savolga javob katta miqdordagi pulni hech qachon investitsiya qilmaslik va o‘sib kelayotgan texnikalardagi energiyani sarflash emas, balki oraliq tashish vaqtini kamaytirishda yotadi.
Kompaniya Logistika va vaqt o‘rtasida mukammal solishtirishni qo‘lga kiritadi va mijozning talab qilgan buyurtma aylanmasida oldindan aytish yoki inventarga nisbatan ehtiyoj bo‘lmaydi.
Logistika menejmenti uchun undov vositalarni oraliq vaqt o‘rtasidan qidirib, oraliq tashish vaqti agar yopilmasa kamaytirilishi mumkin (shakl).
Bo‘shliqni kamaytirish Logistika tashish vaqtini pasaytirish orqali erishiladi (truboprovod vaqtining boshidan oxirigacha), hamda u mijozning buyurtma aylanmasini avvalgi ogohlantirilgan talablari bilan talabning o‘suvchanligi orqali yaqinroq harakat qilishga urinadi17.
|
| |
