5
I BOB. QADIMGI GRETSIYA SAN`ATI.
1.1. Gomer gretsiya san’ati
Qadimgi Gretsiya Bolqan yarim orolida joylashgan bo’lib,
Egey daryosi
qirg’oqlari bo'ylab, kichik Osiyo qirg’oqlariga borib tutashgan. E.a. 5-asrga kelib
bu yerda kichik quldorlik davlatlari paydo bo’la borgan. Qadimgi Gretsiya
davlatlarida quldorlik jamiyatining dastlabki demokratik
prinsiplar yuzaga kela
boshlaydi. Ular o’zlarini "polislar" deb atashar va hunarmandchilik,
dehqonchilik
bilan shug’ullanishar edilar. Insoniyat taraqqiyotining qadimiy madaniyat
markazlariga nisbatan Grek madaniyati yuqoriroq baholanadi.
Bu davrda
yaratilgan tasviriy va dekorativ, amaliy san’at yodgorliklari hanuzgacha o’z
qiymatini yo’qotgani yo’q. Aynan shu davrda qator ibodatxonalar, teatrlar, majlis
zallari
bunyod etildi, Shaharlar esa rejalashtirish asosida qurildi. Greklar insonni
har tomonlama yetuk bo’lishini orzu qilishgan va o’z farzandlarini sog’lom,
baquvvat, aqlli qilib tarbiyalashga bor kuchlarini sarflar edilar.Ular vatanning
sodiq fuqarosi bo’lishi uchun juda ko’p jismoniy
va tarbiyaviy mashqlar
o’tkazishardi. Qadimgi Gretsiyada olimpiada o’yinlari o’tkazilib g’oliblar
sharafiga haykallar o’rnatilardi. Qadimgi Gretsiva madaniyati diniy mifologiya
bilan bog’liq va ular o’z avlodlarini yuqori nasabli deb tushunishardi. Ularda har
bir jamoaning o’z homiysi, ya'ni xudosi bo’lardi. Masalan:
Apollon- quyosh va
san'at xudosi, Afina-donishmandlar xudosi hamda dehqon va hunarmandlar
homiysi kabilar…
Gretsiya madaniyati quyidagi rivojlanish bosqichlarini o’tagan.
