• Alkid bo‘yoqlar
  • Epoksid bo‘yoqlari
  • Emal bo‘yoqlar
  • Perxlorvinil emallar
  • E qosimov, M. Akbarov




    Download 1,14 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet157/168
    Sana19.12.2023
    Hajmi1,14 Mb.
    #124022
    1   ...   153   154   155   156   157   158   159   160   ...   168
    Bog'liq
    Pardozbop qurilish ashyolari. Qisimov E. 2005

    Sir hosil qiluvchi emal — ma’dan yoki organik pigmentlarga sintetik yoki moyli laklar aralashtirib 
    olinadigan suyuqlikdir. Qurilishda eng ko‘p ishlatiladigani alkidli, epoksidli va mochevinoformaldegid 
    bo‘yoqlaridir. Emalli bo‘yoqlar ob-havo o‘zgarishlariga va zanglashga juda chidamliligi, shuningdek, tez 
    quruvchanligi bilan boshqa bo‘yoqlardan farq qiladi. 
    Alkid bo‘yoqlar obdan tuyilgan kukun pigmentni gliftal, pentaftol va boshqa alkid laklar bilan qorishtirib 
    olinadi. Unga biroz eritma va sikkativ ham qo‘shiladi. Alkid bo‘yoqlarga ФO markali, suvga chidamsiz va 
    ФСX markali suvga chidamli, ishqorga yuqori chidamli pentaftal emallarini kiritish mumkin. Kimyoviy 
    jihatdan chidamliligi yuqori bo‘lgan, qattiq va yaltiroq sir hosil qiluvchi alkidstirol emallar ham alkid 
    bo‘yoqlar guruhiga kiradi. 
    Epoksid bo‘yoqlari asosida tayyorlanadigan emal pigmentlarni epoksid smolalari eritmasida qorishtirib 
    olinadi. Epoksid emallari kimyoviy elementlar ta’siriga juda chidamli. Shuning uchun u temir va yog‘och 
    buyumlarni zanglashdan va chirishdan saqlash maqsadida ishlatiladi. 
    Emal bo‘yoqlar tashqi va ichki bo‘yoq ishlarida temir yog‘och-taxta va suvoq yuzalarini bo‘yash uchun 
    ishlatiladi. Bo‘yash uchun tayyor qilib chiqariladi. 
    Barcha ichki bo‘yoq ishlari uchun ishlatiladigan emallar moyli lok yoki gliftal lakda yaxshi ezilgan 
    pigmentlar suspenziyasidan iborat. Emallar ichki pardoz ishlari, ya’ni suvoq linkurst va yog‘och-taxta 
    yuzalarini bo‘yash uchun chiqariladi. 
    Emalning silliqlanishi, ya’ni yuzada bir tekis parda hosil bo‘lishi uchun ketadigan vaqt 10 daqiqadan ortiq 
    bo‘lmasligi kerak. Emal 18-22°С haroratda qotishi uchun ketadigan vaqt 72 soatdan ortiq bo‘lmasligi lozim. 
    Perxlorvinil emallar har xil yog‘och-taxta yoki muhit ta’siridagi temir yuzalarini bo‘yash uchun 
    ishlatiladi. Emallar yuzaga bo‘yoq purkagich yordamida surtiladi. 
    Perxlorvinil emallar erituvchi, ya’ni tarkibida 26% atseton, 62% toluol va 12% butilatsetat bo‘lgan 
    aralashma erituvchi yordamida suyultiriladi. 
    Emallar qotganda kislotalar, moylar, suv va muhit ta’siriga bardosh bera oladigan bo‘yoq pardalar hosil 
    qiladi. 


    Emal 18—22°C haroratda va nisbiy namligi ko‘pi bilan 70% keladigan havoda to‘la qotishi uchun ko‘pi 
    bilan 1 soat vaqt kerak. Bo‘yoq pardaning elastiklik shkalasida bukilgandagi pishiqligi 1 mm dan oshmasligi 
    kerak. 
    Yuza to‘la berkilishi uchun perxlorvinil emallar unga ikki marta surtiladi. Emulsiyali emallar gliftal lok, 
    suv hamda emulgatordan iborat bo‘lgan pigmentlar va sikkativ va erituvchi qo‘shilgan suspenziyadir. 
    Emulsiyali emallar xonalarning ichini pardoz qilishda suvoq va yog‘och-taxta yuzalarini bo‘yash uchun 
    ishlatiladi. 
    Emalni faqat ishlatish oldidan suyultirish kerak, aks holda, emulsiya qatlamlanib qoladi. Emalni suyultirish 
    uchun uning og‘irligiga nisbatan 15% suyultiruvchi qo‘shish kerak. 
    Emalning 18—23°C haroratda changdan qotishi uchun ketadigan vaqt 2 soatdan oshiq bo‘lmasligi, to‘la 
    qotishi uchun ketadigan vaqt 24 soatdan oshiq bo‘lmasligi kerak. Elastiklik shkalasida tekshirib ko‘rilganda 
    bo‘yoq pardaning elastikligi 5 mm dan oshmasligi kerak. 
    Fasadlar bo‘yaladigan perxlorvinil bo‘yoqlar pigmentlarning perxlorvinil lakda yaxshilab ezilgan 
    aralashmasidan iborat. Bu bo‘yoqlar tayyor holda chiqariladi. Bu xil bo‘yoqlar g‘isht, beton va suvalgan 
    binolar fasadlarini (bo‘yaladigan yuza puxta bo‘lganda) bo‘yash uchun ishlatiladi. Bino ichini perxlorvinil 
    bo‘yoqlar bilan bo‘yashga ruxsat etilmaydi. 
    So‘nggi vaqtlarda tashqi muhitda va xonalar ichida foydalaniladigan juda xilma-xil yuzalarni bo‘yash 
    uchun turli sintetik smolalar asosida tayyorlangan laklar va bo‘yoqlar, shuningdek emulsiyali bo‘yoq 
    aralashmalari ishlab chiqarilmoqda. Muhit ta’siriga, yorug‘likka, namlikka bardosh bera oladigan, kimyoviy 
    jihatdan turg‘un, issiqqa chidamli, pishiq va boshqa talablarga javob bera oladigan maxsus lak-bo‘yoq ashyolar 
    ishlab chiqarilmoqda.
    Lak-bo‘yoq ashyolar tayyorlash uchun perxlorvinil smolalardan tashqari ПВA va ПВX smolalari ham 
    keng ishlatilmoqda. 

    Download 1,14 Mb.
    1   ...   153   154   155   156   157   158   159   160   ...   168




    Download 1,14 Mb.
    Pdf ko'rish