122
qilmaydi, uning taqdiriga befarq bo`ladi,
g’amxo`rlik
ko`rsatmaydi,
bolasining
kelajagiga
qayg’urmaydi
. Gipopretektsiyaning yashirin shaklida ota-ona bola
ustidan nomiga nimalardir qilganday bo`ladi. Lekin aslida ularni faqat o`zlarining
kundalik muammolari qiziqtiradi. Bola bu holatlarni tahlil etib, o`zining kerak
emasligini, oilada ortiqcha ekanligini anglab boradi.
Tashlab qo`yilgan bolalar
yoki tashlandiq bolalar
–
odatda yoshligidan na
moddiy, na
ma’naviy
ehtiyojlari qondirilmagan bolalardir. Ular masalan, qorni
to`ymaganidan jismoniy
taraqqiyotdan orqada qolsa, nazorat va
e’tiborning
yo`qligidan turli jinoyat yo`llariga kirib qoladi, yaxshi, samimiy
e’tibor
va
mehrning yo`qligidan
jamiyatda, odamlar orasida o`z o`rnini topishga
qiynaladigan, odamovi, savodsiz bo`lib o`sadi. Bularning barchasi ularning
kelajakda jinoyat yo`llariga kirib qolishiga yoki zararli odatlarga o`rganishi
(giyohvand moddalar
iste’mol
qilish)ga sabab bo`ladi
. “
Mehr
tayanchi
”
markazi
Toshkent shahrida aynan shunday bolalar toifasini
to`g’ri
hayotga qaytaradigan,
gipoprotektsiyaning qurbonlarini oilaviy muhiti sharoitini o`rganganidan so`ng ota-
onasini chaqirtirib kelib, ular
bilan pedagogik-korrektsion, psixologik uslublarda
ishlaydigan muassasa hisoblanadi. Markazdagi bolalarning barchasi oiladagi
noto`g’ri
tarbiyaning qurbonlaridir.
Gipoprotektsiyaning
ham
haddan ziyod
shakli borki,
unda bola ota-ona
nazoratidan ataylab tashlab qoldirilgani sababli, uning
noto`g’ri
yo`llarga
kirib
ketayotganligiga ham kattalar befarq bo`ladilar.
A.E. Lichko, A.A.
Vdovichenko
larning Rossiyada o`tkazgan tadqiqotlarida yomon yo`lga kirib
ketgan, voyaga yetmagan jinoyatchilarning ota-onalarida jiddiy xatoliklar
aniqlangan. Ular bolasining
noto`g’ri
xatti-harakatini oqlamoqchi ham bo`ladi,
yoki aybni boshqalarga, masalan, ko`cha bolalariga,
maktabdagi intizomsizlikka,
o`qituvchilarning befarqligiga to`nkamoqchi bo`ladi, faqat o`zlarining aybini
sezmaydi yoki tan olmaydi.
Oilaviy tarbiyaning yana bir shakli
–
