Fizika-matematika




Download 499,43 Kb.
Pdf ko'rish
bet2/11
Sana03.12.2023
Hajmi499,43 Kb.
#110342
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Bog'liq
mahliyo iskandarova
fefefe, tibbiyot psixologiyasi, OLIMOV SIROJIDDIN, maruza matni algebra1-2007, 98345-60adf8ae822fc5d6acf5e57f493cd50e, Amaliyot mashg, tabiatshunoslik-darslarida-o-quvchilar-tasavvur-va-tushunchalarini-shakllantirish-hamda-rivojlantirish, Ahmadaliyeva Fazlatxon, Kurs ishi namuna pdf, Geografiya fani, Новый документ, Трехфазный асинхронный двигатель, Elektr stantsiya va tarmoqlarni ishlatish, ОЗОДА ХУСЕНОВА ИСМОИЛ ҚИЗИ, “HAYOT FAOLIYATI XAVFSIZLIGI” FANIDAN MUSTAQIL ISH MAVZULARI 012
Chiziqli tenglama — bu ikkala tomoni ham birinchi darajali 
(nomaʼlum) 
koʻphadlardan iborat tenglamadir
.
Chiziqli tenglamalar (matematikada) — nomaʼlumlarning faqat birinchi darajalari 
aniq koeffitsiyentlar bilan qatnashib, ularning yuqori darajalari, oʻzaro 
koʻpaytmalari va murakkab funksiyalari qatnashmagan tenglamalar. Bir 
nomaʼlumli Chiziqli tenglamalar ax=b koʻrinishda boʻladi. Bir necha nomaʼlumli 
hollarda esa Chiziqli tenglamalar sistemalari bilan ish koʻriladi. Aniqlovchi va 
matritsa toʻgʻrisidagi taʼlimotlar paydo boʻlganidan keyin Chiziqli tenglamalar 
nazariyasi rivojlandi. Chiziqlilik tushunchasi algebraik tenglamalardan 
matematikaning boshqa sohalaridagi tengliklarga koʻchiriladi. Masalan, chiziqli 
differensial tenglama nomaʼlum funksiya va uning hosilalari chiziqli, yaʼni 1-
darajaliga kiradigan tenglamadir.
Chiziqli tenglamani quyidagi koʻrinishda ifodalash mumkin: ax + b = 0, bu yerda a 
- nol boʻlmagan son, b - ozod had. 
Bir x oʻzgaruvchili chiziqli tenglama deb ax=b (bu erda a va b – haqiqiy 
sonlar) koʻrinishidagi tenglamaga aytiladi. Bu yerda a – oʻzgaruvchi 
oldidagi koeffitsient, b esa ozod had deyiladi.
Misol uchun, 3x = 10 
tenglamada 3 – koeffisient, 10 esa ozod haddir
ax = b chiziqli tenglama uchun uchta hol roʻy berishi mumkin:
a ≠ 0; bu holda tenglama ildizi 
𝑥 = −
𝑏
𝑎
ga teng
a=0, b=0; bu holda tenglama 0 × 𝑥 = 0 ko’rinishga keladi va har 
qanday x da to’g’ri bo’ladi; 
a=0, b≠0; bu holda tenglama 0 × 𝑥 = 𝑏 ko’rinishga keladi va ildizga 
ega bo’lmaydi. 
Harf bilan belgilangan noma’lum son qatnashgan tenglik tenglama deyiladi.
Tenglik belgisidan chap va o’ngda turgan ifodalar tenglamaning chap va o’ng 
qismlari deyiladi. Tenglamaning chap va o’ng qismidagi har bir qo’shiluvchi 
tenglamaning hadi deyiladi.

Tenglamaning ildizi deb, noma’lumning shu tenglamani to’g’ri tenglikka 
aylantiradigan qiymatiga aytiladi.

Download 499,43 Kb.
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Download 499,43 Kb.
Pdf ko'rish