4
KIRISH.
Geologiya fani. Geologiya-grekcha so’z bo’lib geo-yer, logos-so’z, fan
demakdir, shunday qilib geologiya- yer haqidagi fan bo’lib, uning paydo bo’lish
jarayonini,
rivojlanish tarixini, tuzilishini, tarkibini, unda sodir bo’ladigan
ichki va
tashqi geologik jarayonlarni o’rganadi.
Geologiya- tabiyot fanlar turkumiga kiradi.
Insoniyat foydalanadigan tabiiy boyliklar yer qa’ridan olinadi. Ular Yer paydo
bo’lishi tarixida, geologik jarayonlar natijasida Yer hozirgi holatiga kelgan.
Tabiiy qazilma boyliklarining, shu jumladan
tabiiy qurilish xom
ashyolarining xam yer qa’rida qanday joylashishi va tarqalish qonuniyatlarini
bilishimiz va ulardan xalq xo’jaligida foydalanishimiz,
ularning qanday paydo
bo’lishini va geologik jarayonlar natijasida vujudga kelganini o’rganishimiz va
bilishimiz juda muhimdir.
Shuning uchun
geologiya fani xalq xo’jaligida juda muhim axamiyatga
egadir. Insoniyat rivojlanib, tabiatni o’rganishi, undagi tabiiy boyliklardan ko’proq
foydalanish
extiyoji oshgan sari, geologiya fani ham rivojlanib bordi va shu
rivojlanish tarixida, hozirgi davrda o’zining quyidagi
mustaqil tarmoqlariga ega
bo’ldi: umumiy geologiya, mineralogiya, kristalografiya,
tarixiy geologiya,
petrografiya, tektonika, geomorfologiya, to’rtlamchi
davr geologiyasi, geofizika,
gidrogeologiya, injenerlik geologiyasi va boshqalar.
Umumiy geologiya- yerning ichki va tashqi qismida sodir bo’lgan va
bo’layotgan geologik jarayonlarning rivojlanish va so’nish
qonuniyatlarini, kelib
chiqadigan oqibatlarini o’rganadi.
Kristalografiya- minerallarning kristal tuzilishini o’rganuvchi fandir.
Minerallarning kristal panjarasini hosil bo’lish yo’llarini o’rganib, shu mineral hosil
bo’lish jarayonida qanday geologik jarayonlar sodir bo’lganini o’rganadi.
