|
Geologiya fanlari universiteti neft va gaz konlari geologiyasi fakulteti
|
| bet | 10/19 | | Sana | 05.12.2023 | | Hajmi | 472,49 Kb. | | #111446 |
Bog'liq Daler FAYZULLAYEV-kurs ishiDavr xarajatlari
Davr xarajatlari deganda, bevosita ishlab chiqarish jarayoni bilan bog‘liq bo‘lmagan xarajatlar va sarflar tushuniladi: boshqaruv xarajatlari, mahsulotni sotish xarajatlari va umumxo‘jalik ahamiyatiga ega bo‘lgan boshqa xarajatlar.
Korxonalarning sotish xarajatlariga quyidagilar kiradi:
tashish xarajatlari hamda transport vositalari bekor turib qolganligi uchun to‘langan jarimalar;
savdo va umumiy ovqatlanish korxonalari ishlari xarajatlari (mehnatga haq
to‘lash xarajatlari; ijtimoiy sug‘urtaga ajratmalar; savdo reklamasi xarajatlari; tovarlarni saqlash, ularga ishlov berish va ularni navlarga ajratish xarajatlari; tashish saqlash va sotish chog‘ida tovarlarning norma doirasida va undan ortiqcha yo‘qotilishi; o‘rash, joylash materiallari xarajatlari; mol-mulkni majburiy sug‘urta qilish xarajatlari va boshqalar);
undan ortiqcha xarajatlar (marketingga, reklamaga sarflangan xarajatlar);
yuqorida sanab o‘tilmagan sotish bo‘yicha boshqa xarajatlar.
Boshqaruv (ma’muriy) xarajatlari
Korxonalarda boshqaruv xarajatlariga quyidagilar kiradi:
boshqaruv xodimlariga tegishli bo‘lgan mehnatga haq to‘lash xarajatlari;
boshqaruv xodimlariga tegishli bo‘lgan ijtimoiy sug‘urtaga ajratmalar;
xizmat yengil avtotransportiga va xizmat mikroavtobusini saqlash, yollash va
ijaraga olish xarajatlari;
korxonani va uning tarkibiy bo‘linmalarini tashkil etish
va ularni boshqarish xarajatlari;
boshqaruvning texnik vositalari, aloqa uzellari, signalizatsiya vositalari,
hisoblash markazlarini va ishlab chiqarishga tegishli bo‘lmagan boshqaruvning boshqa texnik vositalarini saqlash va ularga xizmat ko‘rsatish xarajatlari;
ijara, xizmatlar ko‘rsatilganligi uchun aloqa uzellariga haq to‘lash (ATS,
uyali, yo‘ldosh, peyjing aloqa);
doirasida va ulardan ortiqcha haq to‘lash;
ma’muriy - boshqaruv ehtiyojlari uchun binolar va xonalar ijarasi uchun haq
to‘lash;
ma’muriy faoliyatga ega bo‘lgan asosiy fondlarni saqlash va ularni tuzatish,
shuningdek, eskirish (amortizatsiya) xarajatlari;
idoralar, uyushmalar, konsernlar va boshqalar xarajatlariga ajratmalar;
xodimlarni va ishlab chiqarish jarayoni bilan bog‘liq bo‘lmagan molmulkni
majburiy sug‘urta qilish;
boshqaruv xodimlarini xizmat safarlariga yuborish bo‘yicha belgilangan
normalar doirasida va undan ortiqcha xarajatlar;
belgilangan normalar doirasida va undan ortiqcha miqdordagi xarajatlar;
umumiy ovqatlanish korxonalari va boshqalarga binolarni tekin berish va
kommunal xizmatlar qiymatiga haq to‘lash xarajatlari;
bevosita ishlab chiqarish jarayoniga tegishli bo‘lmagan, tabiatni muhofaza qilish ahamiyatiga ega bo‘lgan jamg‘armalarni saqlash va ulardan foydalanish bilan bog‘liq joriy xarajatlar, shu jumladan yo‘l qo‘yiladigan normalar doirasida va ulardan ortiqcha ifloslantiruvchi moddalarning atrof-muhitga chiqarilganligi (tashlanganligi) uchun to‘lovlar
|
| |
