Geoaxborot tizimining ilmiy asoslari
139
barcha koʻchalarni kengligiga qarab tasniflashimiz va mavzuli karta hosil
qilishimiz mumkin. Bunda
turli tasniflar turli ranglar, tuslar, matnlar orqali
tasvirlanadi. Tasniflash quyidagicha bajarilishi mumkin:
Generalizatsiya
(umumlashtirish) – karta xususiyatlari (belgilari)ni maxsus
tasniflarga koʻra tasvirlashdir. Generalizatsiya natijasida
tafsilotlar masshtabi
kamayadi, chunki bunda mayda tafsilotlar umumlashtirishga qaratiladi.
Darajalash (ranking)
–
karta xususiyatlarini atribut yoki jadval ma’lumotlarini
baholash
orqali
tasvirlash.
Belgilash
–
belgilangan
xususiyatlarni
yorqinlashtirishdir.
5.1-rasm.
Yoʻl kengligi asosida tasniflash (
Manba: Bxatta, 2008)
Ushbu rasmda yuqorida ta’kidlab oʻtilgan uch tasniflash usuliga misollar
keltirilgan.
5.2-rasm.
Bir ma’lumotga qoʻllanilgan turli xil
tasniflash
(Manba: Bxatta, 2008)
Geoaxborot tizimining ilmiy asoslari
140
Qayta tasniflash –
bu tasniflangan mavzuli
kartalarni qayta tasniflash
deganidir. Bu usul atribut yoki boshqa turdagi ma’lumot kiritilganda va
foydalanuvchining soʻrovi koʻpayganda qoʻllaniladi (5.3-rasm). Qayta tasniflash
ham yuqoridagi tasniflash kabi 3 usul orqali amalga oshiriladi va ular ham
generalizatsiya, darajalash va qayta belgilash
lardan iborat
.
Bu 3
usul oldingi
usullarni yana bir marta bajarishga qaratilgan.
5.3-rasm.
Tuman kartasini qayta tasniflash orqali viloyat kartasini hosil qilish
(Manba: Bxatta, 2008
)
Tasniflash va qayta tasniflash orasidagi farq shundan iboratki, tasniflashda
kartadagi xususiyatlar ularning tasnifiga qarab tasvirlansa, qayta tasniflashda esa
yangi ma’lumot qatlami karta xususiyatlari tasnifiga asoslangan holda yaratiladi.
Bunda yangi qatlamda bir xil sinfdagi maydonlar chegaralari birlashtiriladi (5.4-
rasm). Bizga berilgan asl kartaning tasniflash va qayta tasniflashdan keyingi
koʻrinishiga nazar soladigan boʻlsak, u holda
asl kartaning umumiylashib
borishini kuzatishimiz mumkin bo’ladi (5.5- rasm).
